Shkencëtarët e qelizave staminale nga Kembrixhi kanë publikuar një punim që shpjegon se si mutacionet që ndodhin gjatë gjithë jetës ndikojnë në plakjen e trupit të njeriut.
Gjatë gjithë jetës në trup ka procese të vazhdueshme të ndarjes së qelizave. Dhe me çdo ndarje, gjatësia e telomereve, proteinat në skajet e gjeneve, zvogëlohet. Në disa raste, ka ndryshime në ADN që vijnë në manifestimin e mutacioneve qelizore.
Në studimin e procesit të plakjes, gjenetistët ekzaminuan mostrat e qelizave të gjakut nga njerëz të të gjitha moshave – nga fëmijët tek të moshuarit, dhe renditën mijëra gjenet që përmbaheshin në to.
Doli se disa mutacione, të cilat quhen “shofer”, grumbullohen tek të moshuarit. Këto mutacione janë të afta të transmetohen në mënyrë të përsëritur, qelizat në fakt krijojnë klonet e tyre.
Tek fëmijët, palca e eshtrave prodhon qeliza normale të gjakut, në to janë të mundshme vetëm mutacione të vetme, një qelizë e tillë nuk shumohet më tej dhe vdes.
“Faktorë të tillë si inflamacioni kronik, pirja e duhanit, infeksionet dhe kimioterapia mund të shkaktojnë zhvillimin e hershëm të kloneve me mutacione ‘shofer’, thotë një nga bashkautorët e studimit.
Por vetëm faktorët e dëmshëm nuk mund të shpjegojnë një ndryshim të tillë, i cili lind ashpër pas 65 vjetësh. Ne duhet të vazhdojmë kërkimet për të kuptuar pse qelizat e gjakut humbin ndjeshëm cilësinë nga mosha e vjetër dhe nëse ky proces mund të rikthehet.
Edel Strazimiri / SCAN
