Muajt e javët e fundit është rihapur debati mbi memorien historike mbi komunizmin shoqëruar me lustracionin. Në fakt, në një vend që s’i ka mbyllur mirë llogaritë më të shkuarën e tij këto debate duhet të jenë normale nga krahu i atyre që kërkojnë drejtësinë dhe shoqërisë që kërkon të vërtetën dhe pastrimin.
Por, në një vend që nuk ka akoma një ligj për Lustracionin pasi mazhoranca e refuzoi kërkesën e Partisë Demokratike për të përmirësuar pjesën mbi Lustracionin në ligjin e miratuar për hapjen e dosjeve. Në një shoqëri ku aulën parlamentare e drejton ish ministri i fundit i brendshëm i regjimit kriminal komunist; Në një Shqipëri ku të përndjekurit mbahen në radhë dhe trajtohen si kuislingë, armiq apo njollë e keqe e historisë (në fakt duhet të ndodhte e kundërta), ku edhe ato pak evenimente që kryhen për nder të tyre janë më shumë qoka elektorale është shumë “normale” ajo çka dëgjojmë në parlament dhe nga goja e kësaj qeverie dhe mazhorance.
Sulmi i vazhdueshëm që eksponentë të së majtës komuniste po kryejnë ndaj Agron Tufës, vetëm pse Instituti që ai drejton ka botuar një punim të historianit Çelo Hoxha në lidhje me krimet e komunizmit duke shpalosur dokumente që janë transformuar nga propaganda komuniste, tregon se krimbi i gënjeshtrës për pushtet është shumë më thellë në deputetët socialiste njësoj si vitet e diktaturës. Asgjë tjetër nuk e shpjegon frikën e socialistëve ndaj të vërtetës.
Mbi të gjitha ajo që i mundon është e vërteta që bie në veshin e shqiptarëve ndryshe nga manipulimet e Sigurimit. Me shumë mundësi kjo gjendje e trazuar e mazhorancës dhe mllefi i saj karshi Institutit dhe anëtarëve të tij, vjen si pasojë e historisë së parë nga faktet dhe jo produkti i Kinostudios Shqipëria e Re.
Dikush mund të pyesë se sa nevojë kemi si komb të flasim për të shkuarën? Sot brezat e rinj që votojnë për herë të parë kanë lindur e janë rritur në demokraci dhe e kanë të pakonceptueshme se çfarë krimesh ka kryer regjimi komunist. Unë vetë do ta kisha të pakonceptueshme nëse nuk do kisha histori personale në familjen time mbi tmerret e atij regjimi. Shumë prej shqiptarëve duhet të kuptojnë se tmerret e internimit dhe përndjekjes kriminale komuniste nuk erdhën nga hiçi. Ato qenë pasojë e një ideologjie që i parapriu dhunës së strukturuar komuniste që në fillesat e luftës Nacional Çlirimtare.
Të rinjtë duhet të mësojnë se historia e Ballit Kombëtar, Legalitetit dhe grupeve nacionaliste nuk është ajo e pulave. Se historia moderne e Shqipërisë nuk është ajo e xhiruar në skenat e improvizuara.
Sot ne duhet të dëshmojmë të vërtetën për Konferencën e Mukjes, të vërtetën për kundërshtarët e fashizmit. Duhet të flasim më hapur për ato që ideuan dhe zbatuan me përpikmëri masakrën tek ish hotel Bristol, ata që dhunuan dhe shkatërruan pronën dhe dinjitetin e njeriut.
Çdo i ri që për një arsye apo një tjetër e ka humbur sensin e asaj që ka ndodhur për 5 dekada të gjata mundimi, duhet ta ketë të qartë se çfarë nënkuptonte regjimi komunist kur fliste për “Njeriun e Ri”. E ta dallojë qartësisht kur ky i fundit flet nga foltorja e kuvendit, kur nga ajo e qeverisë dhe kur nga poltrona e emisioneve televizive.
Duhet të kuptojmë se 6027 të vrarët nga regjimi komunist nuk ishin rastësi dhe as nuk erdhën sepse komunizmi nuk u implementuar siç duhet. Të rinjtë sot mund ta kuptojnë vetëm përmes librave dhe instituteve si ai i drejtuar nga zoti Tufa, se si ka mundësi që në kampet e internimit vdiqën 7022 shqiptarë vetëm sepse nuk mendonin si Enver Hoxha. Ndërsa mbi 50 mijë shqiptarë të tjerë u internuan në skajet më të rrënuara të vendit për të jetuar të dhunuar psikologjikisht dhe fizikisht.
Të rinjtë, edhe jo vetëm ata, duhet të mësojnë se aeroportin e Rinasit e kanë ndërtuar të burgosurit politikë, se kënetën e Maliqit (ku vdiqën me mijëra) e kanë tharë të burgosurit politikë e sa vepra të tjera si to. Se në minierën e Spaçit janë torturuar dhe dhunuar me mijëra të burgosur. Ata duhet ta dinë se si ndodhi që mbi 34 mijë shqiptarë u dënuan në burgjet e komunizmit pasi mendonin ndryshe nga Partia dhe Diktatori.
Për këto të vërteta dhe për shumë të tjera që nuk janë të mundura në këtë postim, deputetët e majtë turfullojnë sot me mllef kundër Institutit të Studimeve mbi Krimet Komuniste. Ata janë sofistët të cilët Arendt i përshkruan si të ndryshëm nga ata të antikitetit, pasi duan që gënjeshtrën ta quajnë si të vërtetë gjatë gjithë kohës. Pa i dhënë mundësi asnjëherë shoqërisë dhe atdheut të merret me çmendurinë gjysmë shekullore për të cilën ka aq shumë adhurim.
Do ishte e udhës që një katarsis i munguar të kish ndodhur vite më parë. Por, asnjëherë nuk është vonë për të thënë të vërtetën. Për të dëshmuar atë që pakkush do ta mbajë nën thundrën e dhunës që pushteti sot ofron. Gjaku dhe mundi i atyre që luftuan për pranverën e fillim viteve 1990 nuk do të harrohet. Ne dhe fëmijët tanë do të jemi në betejë për ta mbajtur në jetë me çdo kusht dhe çdo çmim.
