Raporti theksin se Partia Socialiste e cila ka pushtetin krijoi avantazh për shkak të kontrollit të administratave lokale dhe keqpërdorimi i burimeve administrative.
Po ashtu vihet re se pretendimet për blerje votash ishin prezente gjatë fushatës dhe kjo pasoi me një numër të lartë hetimesh.
”Partia në pushtet pati avantazh duke përfshirë kontrollin e administratave lokale, dhe keqpërdorimin e burimeve administrative”
BLERJA E VOTES
Në raport thuhet se “Pretendimet për blerjen e votave nga partitë politike ishin përhapëse gjatë fushatës dhe një numër i lartë e hetimesh nisi në këtë drejtim. Në një numër të kufizuar të qendrave të votimit dhe numërimeve të vëzhguara, procesi ishte kryesisht transparent dhe i qetë. Praktikat e përhapura të blerjes së votave, siç pretendohet, mbetën një problem”
Në raport thuhet se “presioni mbi nëpunësit civilë ishin fusha shqetësuese. Në cilësinë e tij zyrtare, Presidenti bëri fushatë kundër partisë në pushtet”
Në rekomandimin për blerjen e votës thuhet: “Agjencitë e zbatimit të ligjit duhet të intensifikojnë përpjekjet për të identifikuar, hetuar dhe ndjekur penalisht çështjet e blerjes së votës. Qytetarët duhet të inkurajohen të raportojnë dhe të japin prova të çdo blerje votash ose presion”.
KORNIZA LIGJORE
Ndryshimet e fundit ligjore shkaktuan disa mospërputhje dhe paqartësi. Pas një procesi të hapur, gjithëpërfshirës dhe diskutues, parlamenti, me mbështetjen e ndërkombëtarëve miratoi një numër ndryshimesh në Kodin Zgjedhor në 23 Korrik 2020. Këto ndryshuan struktura e KQZ-së. Ndryshimet gjithashtu lidhen me financimin publik dhe privat të fushatës, mbikëqyrja e mbulimit të fushatës në media dhe zgjidhja e mosmarrëveshjeve zgjedhore. Reforma parashikoi gjithashtu për identifikimin elektronik të votuesve në ditën e zgjedhjeve, mundësinë e futjes së votimit nga jashtë, dhe pilotimi i teknologjive të reja të votimit dhe numërimit.
DATABAZA E PATRONAZHISTËVE TË PS-së
Një nga pikat e raportit të OSBE/ODIHR është dhe databaza me të dhënat personale të mbi 900 mijë qytetarëve me preferencat e tyre për votimin ne 25 prill. Kjo databazë e Partisë Socialiste u publikua në media duke ngjallur reagime të shumta.
“Gjatë fushatës, u publikua një bazë të dhënash që përmban informacionin personal dhe detajet e kontakteve të rreth 900,000 shtetasve shqiptarë, që përmbajnë gjithashtu preferenca të mundshme të votimit. Partitë opozitare, Presidenti dhe shumë media kërkuan një hetim nga SPAK në keqpërdorimin e pretenduar të të dhënave personale të qytetarëve nga Partia Socialiste. Shpërndarja ose ndërthurja e paautorizuar e të dhënave personale të votuesve për qëllimet e supozuara të angazhimit demokratik mund të konsiderohet një shkelje e angazhimit për mbrojtjen e të drejtës për jetën private dhe familjare. Mund të dëmtojë besimin e elektoratit, përfshirë fshehtësinë e votës së tyre” – thuhet në raport.
Rekomandimi: Shqipëria duhet të garantojë sigurinë e të dhënave personale të qytetarëve. Institucionet përkatëse duhet bëjnë një hetim të hollësishëm dhe të dënojnë çdo shkelje që ndikon në besimin e publikut në procesin zgjedhor.
FUSHATA
Në raport thuhet se gjatë fushatës elektorale pati edhe tone negative nga partitë politike.
“Gjithashtu u vu re një fushatë negative përmes përdorimit të posterave dhe gjuhës së përdorur gjatë fushatës nga disa udhëheqës partie dhe, në veçanti, Presidenti, ishte konfrontuese.
Platforma thelbësore e PS u përqendrua kryesisht në programin e vaksinimit COVID-19 dhe arritjet e qeverisë, duke përfshirë rindërtimet e vazhdueshme pas tërmetit 2019.
Koalicioni i udhëhequr nga PD dhe LSI u mblodhën rreth temës kryesore të kundërshtimit të fuqisë shumë të centralizuar të Kryeministri Rama. Opozita gjithashtu bëri fushatë për ekonominë, stimujt financiarë për rininë dhe fermerët, pagat dhe punësimi. Të gjitha palët ndanë objektivin e pranimit në BE”.
