Detyrimet e prapambetura në total të 61 bashkive për 2022 u ulën rreth 10% krahasuar me vitin paraardhës, por 14 prej duke përfshirë edhe Tiranën, Kavajën, Dibrën apo Kuçovën etj kanë shtuar borxhin.
Ndërsa bashkitë Durrës, Berat, Lezhë, Roskovec etj kanë ulur detyrimet e prapambetura.
Totali i detyrimeve të prapambetura për 2022 arrin në vlerën e 5,9 mld lekëve sipas raportit “Qeverisja Vendore në Shqipëri” të Institutit të Bashkive të Shqipërisë.
Pavarësisht se ka një reduktim të borxhit, vetëm 43 bashki në rang vendi rezultojnë pa probleme financiare, ndërsa 18 bashki të tjera shfaqen me vështirësi dhe probleme financiare.
Referuar të dhënave të raportit 14 bashkitë me rritje të detyrimeve të prapambetura janë: në bashkinë Tiranë për vitin 2022 detyrimet e prapambetura u rritën 80,6% krahasuar me 2021, në Përmet 637%, në Libohovë 407%, në Shijak rreth 367%, Dropull 228%, në Kurbin 231%, në Dibër u rritën rreth 180%, në Devoll rreth 124%, Në Pustec 121,2%, në Peqin rreth 62%, në Kuçovë 39,3%, në Urën Vajgurore 16,8%, në Selenicë 13,3% dhe në Kavajë 2,1%.
Bashkitë me uljen më të lartë të borxheve janë, si: bashkia Kolonjë ku detyrimet u ulën 94%, në Maliq 83%, në Belsh detyrimet u ulën rreth 80%, në Lezhë rreth 66%, në Durrës 64%, në Lushnjë gjithashtu u ulën rreth 64%, në Librazhd rreth 50% etj.
Raporti thekson së vetëm bashkitë Këlcyrë dhe Patos për të dytin vit radhazi nuk kanë krijuar asnjë detyrim të prapambetur ndaj palëve të treta.
Në analizën e komponentëve kryesorë të detyrimeve të prapambetura të evidentuara deri në fund të 2022 vërehet se më shumë se gjysmën e totalit të detyrimeve të prapambetura e zënë detyrimet ndaj palëve të treta për projekte të investimeve publike (2,9 mld lekë).
Ndërkohë sipas raportit të Institutit të bashkive të Shqipërisë detyrimet që burojnë nga shërbimet e kryera nga palë të treta si dhe për vendime gjyqësore kapin 593 mln lekë dhe 422 mln lekë respektivisht.
Në zërin “Të tjera”, me një total prej 1,5 mld lekë, pjesën dërrmuese e zënë detyrimet e prapambetura të energjisë elektrike të njësive të qeverisjes vendore ndaj OSHEE-së.
Në 2022 vetëm 43 bashki janë pa probleme financiare
Në total për 2022 nga 61 bashkitë e vendit, vetëm 43 prej tyre rezultojnë pa probleme financiare, kurse 1 bashki është në pamundësi pagese, 9 prej tyre janë në vështirësi financiare, ndërsa 8 bashki janë me probleme financiare.
Sipas të dhënave të raportit në pamundësie pagesë është bashkia e Pustecit. Në raport ngrihet shqetësimi për situatën financiare të kësaj bashkie që kërkon domosdoshmërish vëmendjen e qeverisë.
“Bashkia Pustec (169%) përmbush kriterin e gjendjes së vështirësisë serioze financiare të përcaktuar në nenin 57 të ligjit të sipërcituar, pasi detyrimet e tyre të prapambetura zënë mbi 80% të shpenzimeve vjetore për vitin 2021. Bashkia Pustec pjesën më të madhe të detyrimeve të prapambetura i ka akumuluar ndaj palëve të treta për projekte të investimeve publike (146 milionë lekë)”, theksohet në raport.
9 bashkitë në vështirësi financiare ku detyrimet e prapambetura të tyre e tejkalojnë kufirin e 25% të shpenzimeve vjetore janë: Kavaja, Vora, Dibra, Cërriku, Kuçova, Peqini, Ura-Vajgurore, Libohova dhe Delvina.
“Pavarësisht se vlerat relative të detyrimeve të prapambetura për bashkitë Kavajë (74.8%) dhe Vorë (68.4%) janë poshtë nivelit prej 80% të kufirit ligjor të sipërcituar, këto bashki duhet të bëjnë përpjekje më të mëdha si në kahun e të ardhurave dhe në atë të shpenzimeve për të ulur më tej këtë nivel të bashki duhet të bëjnë përpjekje më të mëdha si në kahun e të ardhurave dhe në atë të shpenzimeve për të ulur më tej këtë nivel të lartë detyrimesh përgjatë vitit 2023 e në vijim”, citohen në raport.
Bashkitë me probleme financiare renditen, ato si: Pogradec, Devoll, Rrogozhinë, Tropojë, Poliçan, Selenicë, Përmet dhe Belsh.
