Pas thuajse 9 vitesh nga reforma e ndërmarrë, Qeveria po risheh mundësinë për ndryshimin e skemes së pensioneve. Eksperti i Sigurimeve Shoqërore Naim Hasa parashtron opsionet e mundshme.
Sipas tij reforma e 2014-s e përmbushi misionin e saj dhe tani ka ardhur koha që të vendoset sistemi vetëkapitalizues i detyruar, ç’ka do të kërkojë një ndarje të kontributit në dy pjesë, një kontribut shoqëror që do duhet të përballojë sistemin aktual të pensioneve dhe nje pjesë kontribut individual, që do derdhë në llogaritë e veta të fondit të pensioneve.
Por nevoja për të ndërhyrë në ligj ka të bëjë jo vetëm me faktin që skema vijon të jetë deficitare, aktualisht niveli i deficitit është 2.24% e prodhimit të brendshëm bruto, por edhe me faktin që masa e përfitimit apo niveli i të ardhurave të një pensionisti vijon të jetë i ulët.
Në intervistën dhënë për emisionin “Box to Box” Hasa tha se deficiti në skemë është pasojë e drejtëpërdrejtë, veç papunësisë, informalitetit apo edhe mosdeklarimit real të pagave, edhe e skemës së kontributeve për të vetëpunësuarit. Aktualisht fermerët pagujnë shumë herë më pak në raport me të vetëpunësuarit në qytet por masa e përfitimit apo e pensionit është e njejtë.
Veç kësaj problem është edhe pjesëmarrja e ulët, çka do të thotë se vetëm 10 për qind e fermerëve derdhin sot kontribute. Nisur nga masa e ulët e pensionit për ata të cilët janë aktualisht në skemë por edhe ata të cilët dalin rishtazi, eksperti i sigurimeve shoqërore thotë se ky është momenti i duhur për miratimin e minimumit jetik, që do tju jap mundësi të moshuarve që të kenë pensione dinjitoze.
Ada Hazizolli/SCAN
