Qendrat e SHBA për Kontrollin dhe Parandalimin e Sëmundjeve vlerësojnë se nënvarianti i koronavirusit JN.1 tani po shkakton rreth 20% të infeksioneve të reja Covid-19 në këtë vend, dhe është lloji më i shpejtë i virusit. Tashmë është mbizotërues në verilindje, ku vlerësohet të shkaktojë rreth një të tretën e infeksioneve të reja.
JN.1 rrjedh nga BA.2.86, ose Pirola, një nënvariant që ra në vëmendjen e botës gjatë verës për shkak të numrit të madh të ndryshimeve në proteinat e tij të majës: më shumë se 30. Shkencëtarët kishin frikë se ai kishte kaq shumë mutacione sa do të i shpëtojë plotësisht mbrojtjes së vaksinave dhe antitrupave kundër Covid-19, ndoshta duke shkaktuar një tjetër valë të baticës së sëmundjes, siç bëri varianti origjinal Omicron në 2021.
Virusi JN.1, që është larg dy breza virusit bazë– ose si të thuash një mbesë, e BA.2.86. dhe ka vetëm një ndryshim në proteinën e tij spike krahasuar me paraardhësin e tij, por kjo duket se ka qenë e mjaftueshme për ta bërë atë një virus më të përshtatshëm dhe më të shpejtë.
CDC vlerëson se prevalenca e JN.1 u dyfishua më shumë se në SHBA midis fundit të nëntorit dhe mesit të dhjetorit. Duket se po merr një ndihmë nga udhëtimet e pushimeve dhe imunitetit në rënie.
“Kur thjesht shikoj kurbën e rritjes, ajo po rritet mjaft ndjeshëm dhe duket se përkon me pushimin e Falënderimeve për sa i përket kohës”, tha Dr. Shishi Luo, i cili drejton sëmundjet infektive për kompaninë e sekuencës gjenomike Helix.
Gjurmuesit e varianteve thonë se ata presin që ai të bëhet varianti kryesor i koronavirusit në të gjithë botën brenda disa javësh.
“Tashmë është mjaft e qartë se është shumë konkurruese me variantet ekzistuese XBB dhe duket se është në rrugën e duhur për t’u bërë lloji tjetër i grupit dominues global të varianteve,” tha Dr. T. Ryan Gregory, biolog evolucionar në Universitetin e Guelph në Ontario, i cili ka ndjekur evolucionin e virusit që shkakton Covid-19. Mutacioni në majën e JN.1 është në një pozicion që Gregory tha se duket se ndihmon virusin të shpëtojë nga imuniteti.
Studimet nga studiues në Universitetin e Kolumbisë dhe në Kinë sugjerojnë se ka një rënie të dyfishtë në aftësinë e antitrupave tanë për të neutralizuar këtë nënvariant. Edhe pse kjo nuk është një rënie e madhe, ajo mund të paraqesë një valë tjetër infeksionesh në horizont.
Disa vende në Evropë – përfshirë Danimarkën, Spanjën, Belgjikën, Francën dhe Holandën – kanë parë rritje eksponenciale të JN.1 dhe, bashkë me të, rritje të shtrimeve në spital. Gjithashtu po rritet me shpejtësi në Australi, Azi dhe Kanada.
Kjo po ndodh edhe në Shtetet e Bashkuara, falë imunitetit në rënie. Shumë amerikanë kanë zgjedhur të heqin dorë nga raundi i fundit i vaksinimit për Covid-19, dhe ata gjithashtu mund ta kenë kaluar atë vitin e kaluar. Si rezultat, imuniteti i tyre nuk ka pasur përmirësimet e rëndësishme që ndihmojnë trupin të shmangë pasojat më të këqija të infeksioneve Covid-19.
Që nga 9 dhjetori, vetëm rreth 18% e të rriturve kanë marrë vaksinën e fundit Covid-19, afërsisht e njëjta përqindje e ulët e popullsisë që i mori ato vitin e kaluar. CDC u ka bërë thirrje mjekëve që të punojnë më shumë për të vaksinuar pacientët e tyre, duke theksuar se nuk është vonë në sezon për të përfituar nga vaksinat.
CDC paralajmëroi gjithashtu se në katër javët e fundit, shtrimet në spital për Covid-19 janë rritur me 51%. Me normat e shtrimit në spital për gripin dhe RSV gjithashtu në rritje, agjencia vuri në dukje se një rritje e vazhdueshme mund të mbushë kapacitetin e spitalit.
Lajmi i mirë është se një studim i kohëve të fundit nga laboratori i Dr. David Ho në Universitetin e Kolumbisë zbuloi se vaksina aktuale Covid-19, e cila ishte krijuar për të rritur aftësinë e trupit për të luftuar variante të familjes XBB, ofron gjithashtu mbrojtje të mirë kundër BA.2.86 dhe degëve të tij, duke përfshirë JN.1. Ky zbulim “mbështet fuqimisht rekomandimin zyrtar për të aplikuar gjerësisht vaksinat e përditësuara Covid-19 për të mbrojtur më tej publikun”, shkruajnë autorët e studimit.
Javën e kaluar, Organizata Botërore e Shëndetësisë lëshoi një deklaratë duke mbështetur vaksinat e përmirësuara Covid-19 kundër XBB.1.5 për shkak të mbrojtjes së gjerë që ato ofrojnë kundër një sërë variantesh.
“Më pak njerëz po marrin përforcuesin dhe më pak njerëz po marrin Paxlovid”, një antiviral që mund të zvogëlojë rrezikun e shtrimit në spital dhe vdekjes nga Covid-19, tha Dr. Alex Greninger, ndihmësdrejtor i Laboratorit të Virologjisë Klinike në Universitetin e Uashingtonit.
“U bë shumë punë për të marrë ato vaksina dhe për t’i vënë ato në dispozicion, kështu që është shumë e trishtueshme kur nuk përdoren,” tha ai.
