Planeti ynë ende mban mijëra sekrete, veçanërisht për njerëzit e zakonshëm. Ka vende të panjohura, ende për t’u zbuluar, dhe të tjera për të cilat ne dimë pak.
Ka një vend, që për shkak të kushteve të këqija për jetën detare dhe paarritshmërisë së tij, është bërë varrezë e objekteve hapësinore. Quhet Point Nemo.
Pika Nemo ndodhet në mes të Oqeanit Paqësor, larg nga kontinenti dhe nga territoret ku ka jetë njerëzore.
Në fakt, zonat tokësore më të afërta me këtë pikë janë jo më pak se 2688 kilometra larg!
Sipas të dhënave nga Shërbimi i Oqeanit të Administratës Kombëtare Oqeanike dhe Atmosferike (NOAA), vendndodhja e saktë e asaj që ata e kanë quajtur “Poli i Paarritshmërisë së Paqësorit” është në 48°52,6′ gjerësi jugore dhe 123° 23,6′ gjatësi perëndimore.
Brigjet më të afërta janë ato të ishullit Ducie, në veri; Ishulli Maher në Antarktidë, në jug; Ishujt Chatham, në Zelandën e Re, në perëndim; dhe territorin kilian në lindje.
Njerëzit më të afërt me Point Nemo nuk janë as në Tokë – astronautët në Stacionin Ndërkombëtar të Hapësirës janë! ISS orbiton në një maksimum prej 416 kilometrash nga Toka dhe është në një distancë edhe më të shkurtër kur fluturon mbi Point Nemo.
Jeta detare në Point Nemo është “rajoni më pak aktiv biologjikisht i oqeanit në botë”, siç shpjegoi për BBC eksperti oqeanografi Steven D’Hondt.
Sipas D’Hondt, në Point Nemo nuk ka shumë diversitet të llojeve të kafshëve, as në sipërfaqe dhe as në shtratin e detit, që është një hapësirë “praktikisht e pajetë”.
Kjo është për shkak të vendndodhjes së saj në atë që njihet si Gyre e Paqësorit Jugor, një rrymë e madhe rrotulluese që bllokon hyrjen e ujërave më të ftohtë të pasur me lëndë ushqyese.
Për më tepër, ekziston fakti se duke qenë kaq larg tokës, e pengon erën të transportojë shumë lëndë organike, e cila shërben si ushqim i nevojshëm për mirëmbajtjen e jetës së kafshëve.
Të gjitha këto kushte e bëjnë Point Nemo vendin ideal për agjencitë hapësinore në mbarë botën për të llogaritur trajektoren e rihyrjes gjatë procesit të tyre “de-orbit” dhe ku ato i çojnë anijen kozmike jashtë orbitës.
Është, në fakt, vendi ku NASA synon të përfundojë Stacioni Ndërkombëtar Hapësinor (ISS), pasi ai duhet të çmontohet dhe rikonfigurohet në vitin 2024.
Në Point Nemo, ka stacione të tjera mitike hapësinore, si Miri rus, i cili ndodhet aty që nga viti 2001. Ka edhe gjashtë stacione nga programi sovjetik Saliut.
Mund të gjenden gjithashtu anije të shumta që janë përdorur për t’i shërbyer Stacionit Ndërkombëtar Hapësinor gjatë viteve. Janë deri në 263, të hedhura nga 1971 deri në 2016.
Objektivi i agjencive hapësinore kur përdorin Point Nemo është të parandalojnë çdo mbetje hapësinore që të bjerë në sipërfaqen e tokës që mund të jetë një rrezik për njerëzit.
Kjo është arsyeja pse agjencitë hapësinore të shumë vendeve: Shtetet e Bashkuara, Rusia dhe Japonia, kryesisht drejtojnë anijet ose satelitët e tyre drejt kësaj pike.
Arkeologia Alice Gorman, nga Universiteti Flindres në Adelaide, Australi, thotë se siç është rasti me mbytjet e anijeve, “habitatet krijohen dhe kolonizohen nga çdo gjë që jeton në ato thellësi”.
I vetmi rrezik për format e jetës atje, vëren Gorman, do të ishte në rast të derdhjes së karburantit nga këto anije. Pjesa tjetër, siguron ajo, “nuk duhet të përfaqësojë një kërcënim për jetën ujore”.
Point Nemo është emëruar sipas personazhit që shkrimtari Zhyl Vern krijoi për “20,000 liga nën det”, duke marrë parasysh që Nemo është një fjalë latine që do të thotë “askush”.
Ai u zbulua, ose më mirë u llogarit, nga inxhinieri dhe topografi kroato-kanadez Hrvoje Lukatela në vitin 1992, i cili po kërkonte vendin më të largët në Tokë. Për ta bërë këtë, Lukatela përdori softuer kompjuterik me precizion të lartë për të dhënë një rezolucion numerik prej rreth 1 milimetër.
Ai e bëri këtë bazuar në të dhënat nga Grafiku Dixhital i Botës, i përpiluar nga Agjencia e Hartave të Mbrojtjes së Shteteve të Bashkuara, e njohur tani si Agjencia Kombëtare e Inteligjencës Gjeohapësinore.
Ishte me dorën e Lukatelës dhe të një ekipi të rëndësishëm kërkimor që kjo hapësirë mund të vendosej.
Falë tyre, sot ka një vend të veçantë për të hequr qafe këto mbeturina hapësinore, duke ndikuar si njerëzit ashtu edhe jetën detare në mënyrën më të vogël të mundshme.
Çfarë do të bëhet me Point Nemo në të ardhmen, askush nuk e di me të vërtetë. A do të jetë e qëndrueshme dhe e dobishme për të gjithë në afat të gjatë? Vetëm koha do ta tregojë SCAN
