Njëqind kompanitë më të mëdha të prodhimit të armëve në botë shënuan fitime prej gati 600 miliardë dollarësh vitin e kaluar, mes luftërave në Gaza dhe Ukrainë dhe një situatë përgjithësisht të tensionuar gjeopolitike, shkruan euronews.
Kompanitë që prodhojnë armë dhe shërbime tjera ushtarake rritën fitimet e tyre në të gjithë botën me 4.2 për qind, duke arritur fitime prej 598 miliardë euro në vitin 2023, sipas një analize nga Instituti Ndërkombëtar i Paqes i Stokholmit (SIPRI), shkruan tg.
Sipas studimit, në Evropë, fitimet e kompanive të armëve u rritën me 0.2 për qind, një rritje relativisht më e vogël rajonale që nuk pasqyron me saktësi një rritje të porosive dhe kërkesës.
Kompanitë kryesore të armëve që mbajtën vendin e tyre në top 100 janë kompania pan-evropiane Airbus, Leonardo në Itali, Thales në Francë, Rolls Royce në Mbretërinë e Bashkuar dhe Rheinmetall në Gjermani.
Airbus, një kompani më e njohur për prodhimin e aeroplanëve, pa se fitimet nga armët përbëjnë 18 për qind të të ardhurave të saj totale në vitin 2023.
Kompania franko-gjermane ka selinë në Francë dhe armët e saj kanë qenë të lidhura me konfliktin në Jemen, si dhe me mbikëqyrjen projekte kundër migrantëve që përpiqen të hyjnë në Evropë përmes vendeve të Mesdheut.
Në vitin 2018, Airbus nënshkroi një marrëveshje prej 600 milionë dollarësh (570 milionë euro) me Israel Aerospace Industries si pjesë e një bashkëpunimi të vazhdueshëm midis dy vendeve në luftën me dron, duke lejuar që dronët Heron TP t’i jepen me qira Ministrisë së Mbrojtjes gjermane.
Kompanitë gjermane të armëve regjistruan se të ardhurat e tyre u rritën ndjeshëm, kryesisht si rezultat i kërkesës së lidhur me luftën në Ukrainë. Rheinmetall, një kompani me seli në Dusseldorf, rriti fitimet e saj me 10 për qind, për shkak të prodhimit të municioneve 155 mm dhe dërgesave të tankeve të saj Leopard në Kiev.
Fitimet më të larta
Fitimet nga këto kompani janë më të mëdha se sa tregojnë të dhënat, thotë Lorenzo Scarazzato, studiues për SIPRI.
Kompanitë më të vogla në Suedi, Ukrainë, Poloni, Norvegji dhe Çeki kishin një rritje të madhe të porosive, nisën përpjekjet e rekrutimit dhe rritën ndjeshëm fitimet e tyre, duke treguar një rritje të përgjithshme të kërkesës që ende nuk është reflektuar në fitimet nga lojtarët më të mëdhenj.
“Do të shohim në vitet në vijim se ky është vetëm fillimi, sepse kemi parë se si lojtarët më të vegjël janë përfshirë në rritjen e të ardhurave, në këtë rritje globale. Por lojtarët më të mëdhenj ende nuk po i pasqyrojnë këto kërkesa”, tha Scarazzato.
“Sapo këto kompani më të mëdha, si në Evropë ashtu edhe në SHBA, të krijojnë këto kërkesa, do të shohim një rritje të konsiderueshme”, shtoi studiuesi nga SIPRI.
Kompanitë turke gjithashtu kishin një rritje të madhe, pjesërisht për shkak të synimeve të vendit për t’u mbështetur te vetja në prodhimin e armëve, por edhe për shkak të eksporteve të lidhura me luftën në Ukrainë.
Kompania turke Baykar, e cila prodhon dronë të armatosur gjerësisht të përdorur në Ukrainë, pa fitimet e saj të rriten me 25 për qind për të arritur në 1.9 miliardë dollarë (1.8 miliardë euro).
Diku tjetër, analiza e SIPRI-t tregon se të gjitha kompanitë e armëve janë fokusuar në modernizimin e armëve të tyre bërthamore, me zhvillimin bërthamor që është një burim i rëndësishëm fitimi për kompanitë e prodhimit të armëve.
Në Mbretërinë e Bashkuar, Establishmenti i Armëve Bërthamore, i cili projekton, prodhon dhe mirëmban koka bërthamore, regjistroi përqindjen më të madhe të rritjes së fitimit nga të gjitha kompanitë britanike në 100 vendet e para, duke arritur në 2.2 miliardë dollarë (2 miliardë euro).
