Mahalla e Dibranëve është një nga toponimet e mirënjohura për të gjithë tiranasit e vjetër. Një pjesë e madhe e dibranëve sheherli janë vendosur pikërisht në këtë pjesë të Tiranës pas vitit të errët 1913, kur ata u detyruan dhunshëm të largohen nga shtëpitë e tyre në Dibër të Madhe.
Emigracioni i viteve 1912-1913 bart në vetvete karakterin e dhunës nga serbët, ku pothuajse i gjithë qyteti i Dibrës u shpërngul apo në një farë mënyre u përzunë dhe për shumë pak kohë u zbraz pothuajse i tërë qyteti. Këtë shpërngulje të dhunshme të dibranëve në këtë periudhë për në Shqipëri, ku fillimisht shkuan në Elbasan e më pas u vendosën në Tiranë, e tregon fakti që sot në Tiranë kemi mbi 55.000 banorë të cilët janë me prejardhje dibrane. Shumë nga këto familje me origjinë dibrane, në Dibër pothuajse nuk ekzistojnë më. Sot në Dibër nuk ekziston më familja Çausholli, një familje aristokrate, familja Jorganxhiu, Abule, Strazimiri, një familje e pastër dibrane, si dhe shumë familje të tjera që janë detyruar nga dhuna serbe të emigrojnë për në Tiranë.
Kjo është vala e parë e dibranëve që mbërritën në Tiranë nga dy rrugë të ndryshme. Një grup ndoqi rrugën Dibër-Strugë-Elbasan-Tiranë, ndërsa tjetri Dibër-Mat-Shkallë e Tujanit-Tiranë. Pak familje zunë vend në Elbasan, ndërsa pjesa më e madhe e tyre zuri vend në Tiranë. Të gjithë këta sheherlinj mbërritën vetëm me rrobat e trupit, sepse nuk patën kohë të merrnin ndonjë plaçkë. Vuajtjet e atij udhëtimi të vështirë, të parët e familjeve dibrane i morën me vete në varr dhe iu lanë pas ndjenjën e mirënjohjes së thellë pasardhësve të tyre për Tiranën, që i mirëpriti dhe ua hapi dyert e bujarisë. Në këngën e tij, ku falënderon Tiranën dhe tiranasit, Haxhi Maqellara thotë:
Aty hangrëm bukë e krypë,
Tuj punu, e jo tuj lypë…
Familjet dibrane u integruan me shoqërinë e kohës dhe dalloheshin për përkushtimin e tyre ndaj familjes dhe punës. Kjo i bëri ata ta tejkalonin me shpejtësi vuajtjet e atij eksodi të tmerrshëm.
Ata u vendosën në disa pjesë të Tiranës, por një pjesë e madhe e tyre themeluan atë që njihet edhe sot nga të gjithë, Mahalla e Dibranëve. Familjet dibrane u vendosën kryesisht në të djathtën dhe të majtën e Xhamllikut apo Sheshit Shtraus dhe aty ndihmuan njëri-tjetrin të mëkëmbeshin. Shumë shpejt e blenë truallin, ku ndërtuan shtëpitë dhe me punë e përkushtim i dhanë jetë një Tiranë të re. Dyert e shtëpive rrinin të hapura dhe ashtu si i mikpritën tiranasit, ata iu përgjigjën me të njëjtën monedhë bujarie atyre. Madje shumë shpejt filluan martesat ndërmjet tiranasve dhe dibranve, saqë 80% e familjeve të hershme dibrane pasardhësit e tyre kanë njërin prind dibran dhe tjetrin tiranas.
Disa nga mbiemrat që mund të përmendim këtu të Mahallës së Dibranëve janë: Saraçi, Klloboçishta, Sengla, Jashari, Shamku, Torozi, Çanka, Ostreni, Muhaxhiri, Gorenca, Varvarica, Çoku, Basha, Pregja, Pustina etj.
Tirana ka pasur disa pika ku janë vendosur familjet dibrane, si: te Namazgjaja, mahalla Shebekve, Selvia, Pazari i Ri, Abdullah bej etj., ku në periudha historike ka pasur lëvizje të ndryshme demografike. Komuniteti dibran është i dyti i ardhur në Tiranë, ku përpara tyre kanë qenë të vendosur çobanët apo llaci-facët e Tiranës (vllahët).
Një pjesë e atyre që u vendosën pranë zonës së Pazarit të Ri janë familja e Xhelo Dibrës, Xhuglinët, Kurinjtë, Hysat, Borovat, Turkeshët dhe të tjerë. Ishin pikërisht familjet dibrane që ndihmuan në ndërtimin e godinës së re të Xhamisë së Kokonozit në vitin 1933, së bashku me familjen tiranase Kokonozi, pasardhësit e Mahmud agë Kokonozit, i cili ishte ai që e ndërtoi i pari xhaminë. Gjatë kësaj periudhe familjet dibrane u dalluan edhe për pjesëmarrjen e tyre në politikë, ku kujtojmë këtu Haxhi Vehbi Dibrën Agolli, me Hafuz Sherif Langun, familjen Shatku e dalluar për juristët e shquar që i dha këtij vendi. Regjentin Fuad Dibra, i cili e shkriu të gjithë pasurinë e vet për Shqipërinë, Hafuz Xhemalin, i cili la Stambollin dhe postet e larta atje për të dhënë kontributin e vet për Shqipërinë.
Pas Luftës së Dytë Botërore do të vinte një valë e re dibranësh nga Peshkopia dhe rrethinat e saj. Gjatë kësaj kohe shumë dibranë u shquan në të gjitha fushat e jetës, si në sport, muzikë, shkencë etj. Emri i Agim Bardullës është shumë i njohur në shkencat matematikore, si dhe Hiçmet Gonxhes nga topografët e parë që hodhën në harta relievin malor shqiptar.
Emra të tjerë të shquar në sport mund të përmendim Feti Borovën dhe Luan Grevën në basketboll, Luan Senglën apo Lushkun, futbollist-mesfushor të shquar të Tiranës, Ramiz Pregja, gjyqtar futbolli. Në fushën e artit kompozitorët Agim Krajka, Munir Shehu, Naim Plaku e Is’hak Shehu; aktorin Sulejman Pitarka, violonçelistin e famshëm Ymer Skënderi, regjisorin dhe karikaturistin Bujar Kapexhiu, Adriatik Metuli, solist dhe koreograf në Ansamblin e Valleve Popullore, aktoren dhe balerinën Adivije Sharofi, balerinën e shquar Mukades Erebara, pasticierët e familjes Reka, të mirënjohur në të gjithë Tiranën për ëmbëlsirat e tyre.
Pas viteve 1990 sheherlinjtë e Tiranës janë mbledhur rreth shoqatës “Bashkësia Dibrane”, ku me veprimtari të ndryshme në Tiranë dhe në Dibër të Madhe përpiqen të ruajnë vlerat dhe lidhjet e vjetra me qytetin nga e kanë prejardhjen. Në krye të shoqatës është regjisori dhe karikaturisti i mirënjohur Bujar Kapexhiu. Marrëdhënie të ngrohta u vendosën me ish kryetarin e Komunës Dibër, dr. Ruzhdi Lata, duke shkëmbyer vizita dhe duke përkujtuar me sesione jubilare eksodin dibran të vitit 1913.
Hafuzlerët dibranë në shërbim të kombit: Hoxhë Voka (Said Najdeni); Hafiz Vildan Faik Dibra – (?-1925); Hafiz Raif Kadiu (1884-1943); Hafiz Ismet Dibra – (1886-1955); Hafiz Muharrem Mullahi (1880-1964); Hafiz Fiqiri Skënderi (1903-1969); Haki Sharofi (1894 – 1977); Salih Ferhat Hoxha -(1917-1995); Hafuz Xhemal Dibra; Haxhi Vehbi Dibra Agolli – (1867-1937); Hafiz Sherif Langu – (1877-1956).
Ja disa mbiemra:
1. Abule
2. Agolli
3. Alimani
4. Baholli
5. Bali
6. Ballanca
7. Balliu
8. Basha
9. Batku
10. Borova
11. Brekofska
12. Budini
13. Buxhaku
14. Cami
15. Çanka
16. Çausholli
17. Çoku
18. Çeliku
19. Daci
20. Dardha
21. Dervishi
22. Dibra
23. Difi
24. Doda
25. Drini
26. Erebara
27. Fishta
28. Filja
29. Gazideda
30. Gorenca
31. Gonxhe
32. Grazhdani
33. Guri
34. Guzja
35. Gjeleshi
36. Hajdari
37. Hasku
38. Hatibi
39. Haxhirexha
40. Haxhiymeri
41. Hoxholli
42. Hysa
43. Jashari
44. Jegeni
45. Jorganxhiu
46. Juca
47. Kaba
48. Kadiu
49. Kaja
50. Kapexhiu
51. Karpuzi
52. Kërçishta
53. Kërluku
54. Klloboçishta
55. Kodra
56. Korumi
57. Kosovrasti
58. Krajka
59. Krifca
60. Kuçka
61. Kuçuku
62. Kujofska
63. Kuriu
64. Laçi
65. Langu
66. Lata
67. Lazimi
68. Leksani
69. Lera
70. Lika
71. Lleshi
72. Maqellara
73. Mera
74. Muhaxhiri
75. Mullahi
76. Najdeni
77. Ostreni
78. Oshafi
79. Pasholli
80. Pijaneci
81. Pilku
82. Pirdeni
83. Pitarka
84. Plangarica
85. Pocesta
86. Popinara
87. Pregja
88. Pustina
89. Qatipi
90. Qylafku
91. Qorrpasha
92. Radovicka
93. Ramku
94. Reka
95. Reka-Ramadani
96. Reka-Shabani
97. Resuli
98. Rusi
99. Rustemi
100. Sakiqi
101. Saraçi
102. Sengla
103. Sfërdelli
104. Skënderi
105. Skudrina
106. Spahiu
107. Strazimiri
108. Sturçe
109. Shamku
110. Shatku
111. Shehu
112. Shijaku
113. Shkreta
114. Tërshana
115. Tomini
116. Torozi
117. Trenova
118. Turkeshi
119. Uruçi
120. Varvarica
121. Vejsiu
122. Verzivolli
123. Xhuglini
124. Zeqja
125. Zeraliu
126. Zllatku
