Rusia merr një fitore të vogël, Ukraina merr një lehtësim të vogël, por mbetet ende e zemëruar jashtë dhomës, ndërsa Evropa papritur bëhet sërish e rëndësishme.
Bisedimet SHBA-Rusi që sapo përfunduan në Riad i kanë dhënë gjerësisht Moskës më shumë arsye për kënaqësi. Rusia e ka paraqitur prej kohësh (gabimisht) luftën në Ukrainë si një sulm të NATO-s ndaj saj, dhe ky takim dypalësh ndihmon në përjetësimin e këtij perceptimi të rremë.
Moska po merr gjithashtu rezultate të vërteta dhe praktike. Sekretari amerikan i Shtetit, Marco Rubio, sugjeroi se ambasadat përkatëse amerikane dhe ruse do të kthehen në një nivel më funksional, pas dëbimeve të ndërsjella që nisën kur Rusia përdori një agjent nervor të kategorisë ushtarake në tokën britanike kundër ish-spiunit rus, Sergei Skripal. Kjo është një shenjë që Rusia po del nga izolimi, ndoshta me një arsye shumë funksionale pas saj. Por rehabilitimi që nisi me lirimin nga Kremlini të mësuesit amerikan Marc Fogel vazhdon tani me rikthimin e pjesshëm të normave diplomatike.
Rusia nuk pranoi dhe as fitoi një takim ballë për ballë mes presidentëve Trump dhe Putin – mbetet e paqartë se kujt do t’i shërbente më shumë një zhvillim i tillë tani. Një samit i tillë ka qenë shtylla kryesore e politikës së Trump për paqen në Ukrainë. Megjithatë, në këtë moment rehabilitimi rus, mund të duket më shumë si një akt normalizimi në interes të menjëhershëm të Moskës. Takimi nuk do të ndodhë së shpejti.
Ky ngadalësim do të jetë një arsye për gëzim të vogël në Kiev. Takimi në Riad nuk pati si konkluzion atë që kërkonte Shtëpia e Bardhë, një pajtim me Moskën – duke premtuar që Ukraina do të bënte lëshime të pakëndshme për të arritur një marrëveshje sa më shpejt. Çështja e paqes në Ukrainë do t’i kalojë ekipeve të tjera negociuese, duke vonuar ndoshta çdo rezultat. Këshilltari i Sigurisë Kombëtare, Mike Waltz, vuri në peshore “lëshimet territoriale” dhe “garancitë e sigurisë” që të dyja palët do të duhet të pranojnë si realitet. (E para është diçka që Kievi do të duhet të japë, ndërsa e dyta ndoshta diçka që Moska do të duhet të pranojë.) Reagimi i menjëhershëm i Zelenskyt ishte të anulonte udhëtimin e tij të parashikuar për në Riad të mërkurën, ku ndoshta kishte shpresuar të përfitonte nga mbetjet e samitit SHBA-Rusi. Në vend të kësaj, ai denoncoi me forcë marrëveshjet për Ukrainën të bëra pa Ukrainën, tha se kishte mësuar për samitin SHBA-Rusi vetëm nga media dhe shtoi: “Nuk më intereson nëse partnerët tanë mendojnë diçka të panevojshme për ne.” Ai është i zemëruar, por për shkak të afrimit të vazhdueshëm SHBA-Rusi, jo sepse doli diçka tërësisht e re dhe e tmerrshme nga ky samit.
Ndërkohë, pas një jave të mbushur me zhvillime të vrullshme gjeopolitike, u gjet një moment qetësie kur treshja e zyrtarëve amerikanë, të ulur përpara një flamuri saudit, pranuan se Evropa do të ishte thelbësore për të ecur përpara. Waltz këmbënguli se narrativa se Evropa dhe Ukraina po lihen jashtë bisedimeve për paqen ishte e rreme, edhe pse Zelensky pak çaste më vonë nuk e pranoi këtë version.
Megjithatë, disa ditë më parë, i dërguari i Trump për Ukrainën dhe Rusinë, Gjenerali Keith Kellogg, deklaroi në Mynih se evropianët nuk do të përfshiheshin në bisedimet e paqes për Ukrainën, për shkak të përpjekjeve të dështuara diplomatike gjatë valës së parë të konfliktit në 2015. Kjo shkaktoi panik në Evropë, e cila filloi të hartonte planet e saj. Por 72 orë më vonë, administrata Trump dëshiron t’u bëjë të ditur atyre se nuk kanë pushuar kurrë së qeni të rëndësishëm. Pritet që tensionet të rriten kur Kryeministri britanik, Keir Starmer, të takojë Trump javën e ardhshme në Uashington.
Mungesa e një marrëveshjeje të shpejtë, trazirat dhe shqetësimi i javës së fundit, në fund të fundit, janë në interesin e Putinit. Gjatë kësaj kohe, Evropa ka dëgjuar Sekretarin amerikan të Mbrojtjes të deklarojë se SHBA nuk është më garantuesja e sigurisë në Evropë, Zëvendëspresidentin amerikan të pretendojë në mënyrë të rreme se aleatët kryesorë të Uashingtonit në Evropë janë totalitarë të frikësuar nga votuesit e tyre dhe të dërguarin e Trump për luftën më të madhe në Evropë që nga vitet 1940 të thotë se Evropa nuk do të jetë pjesë e asnjë marrëveshjeje paqeje. (Kjo, pavarësisht se ka shumë të ngjarë që trupat evropiane të jenë të nevojshme për një mision paqeruajtës, i cili pritet të jetë thelbësor në çdo marrëveshje.)
Aleatët e përhershëm të SHBA-së në Evropë janë lënë të tronditur, duke u përpjekur të përballen me të paimagjinueshmen: mbrojtjen e tokës evropiane nga një Rusi e armatosur me armë bërthamore, pa kërcënimin e forcës amerikane për të zmbrapsur agresionin e Moskës. Mund të duket e çuditshme që Evropa nuk e ka menduar kurrë të nevojshme të mbrohet e vetme që nga fundi i Luftës së Ftohtë.
Por aleanca e tyre në NATO bazohet në përfitime të ndërsjella: ishte ajo që qëndronte pas dislokimit të trupave britanike në Irak dhe të trupave polake në Afganistan, ashtu siç është në zemër të mbrojtjes së territorit evropian sot. Deklarata e shkurtër e Hegseth në Bruksel e shkatërroi konceptin e NATO-s. Sado që administrata Trump të përpiqet ta rindërtojë atë, zjarri që u ndez javën e kaluar në Bruksel është po aq një përpjekje e Evropës për t’u mbrojtur, sa edhe një mundësi për Rusinë.
Marrëveshja më e gjerë midis Uashingtonit dhe Moskës ka të ngjarë të jetë më shumë në favor të kësaj të fundit. Ajo përforcon narrativën fiktive të rusëve se janë në një luftë të paprovokuar kundër gjithë NATO-s. I jep atyre status të barabartë me SHBA-në, pas akuzave për krime lufte dhe izolimit që nga pushtimi i vitit 2022. Do të thotë që Ukraina bëhet pjesë e kësaj marrëveshjeje më të madhe, në vend që të jetë çështja kryesore. Dhe në fund, kjo çon në rehabilitimin e Rusisë në rendin global – duke sjellë me vete rritje ekonomike, respekt diplomatik dhe falje – me ndoshta shumë pak kosto ose lëshime nga Moska.
Megjithatë, problemi më i madh me një marrëveshje paqeje të ngadaltë është vetë vija e frontit.
Rusia po fiton. Përparimet e saj kanë qenë të ngadalta dhe me kosto të lartë, por ato vazhdojnë të ndodhin. Koha është në anën e Putinit për momentin. Dhe sa më shumë konfuzion, rikalibrim dhe pasiguri të ketë mes aleatëve të Ukrainës, aq më e brishtë bëhet morali dhe sovraniteti i saj.
