Kur thërret Atdheu n’këmbë shqiptaria

Beteja Legjendare e Koshares simotër e Termopileve dhe Qerbelasë.

Shqipet e bjeshkëve ripërtërinë Epokën e Lavdishme të Gjergj Kastriotit, Epopenë e Lidhjes Shqiptare të Prizrenit.

Zgalemët e lirisë së Kosovës mbështjellë në Flamurin

Kuqezi.

S’jemi varre jemi lisa, balli jonë është rrezja e Diellit.

Nanë mos mbaj zi, theva kufirin Shqipëri -Shqipëri.

Sot kujtojmë me pietet feniksët e lirisë, simbolet e shkuljes së piramidave dhe shembjen së kufijëve mes shqiptarëve.

Dosjer.

Beteja e Koshares e 9- prillit e vitit -1999- të, është një nga betejat më të lavdishme të historisë së kohës së re të shqiptarëve.

Ajo është qendra e gravitetit shqiptar, epiqendra e perimetrit ku historikisht shqiptarët janë ndeshur me armiqtë tanë shekullorë.

Në këtë perimetër të lavdishëm janë përleshur kreshnikët e Jutbinës me krajlitë serbe, Gjergj Elez Alia me bajlozët e detit.

Këtu janë organizuar kryengritjet e para kundër Reformave të Tanzimatit, aksionet e para të Lidhjes Shqiptare të Prizrenit për mbrojtjen e trojeve tona etnike nga coptimi, nga traktatet e kongreset e hartuara në kurriz të tyre nga Fuqitë e Mëdha, për të paguar haraçet e Perandorisë Osmane të mundur.

Prej k’tu e nisën turravrapin drejt Lidhjes Shqiptare të Prizërenit Mic Sokoli, Binak Alia, Zmajl Hyseni Sylejman Vokshi, Ali Ibra, Shpend Zeqir Haklaj.

Nga Malësia e Gjakovës fluturoj Tahir Sinani si shqiponjë për Kosovë, Preshevë, Shkup e Tetovë.

K’tu janë zhvilluar luftërat e përgjakshme të viteve 1909- 1910-të në Qafë të Morinës me ushtrinë e Turgut Pashës.

Kosharja shtrihet përballë Shkëlzenit madhështor, qendrës së Shqipërisë Etnike.

Ajo është kurorë e Junikut të lavdishëm, djepit të Kuvendit të 21-25 majit të vitit 1912, ku u mblodhën 250 delegatë nga të gjitha trojet etnike të Kombit Shqiptar dhe hartuan platformën e Kryengritjes së Përgjithshme që u finalizua me Shpalljen e Pavarësisë së Shqipërisë dhe ngritjen e Flamurit Kuqezi të Gjergj Kastriotit nga plaku i urtë i Vlorës Ismail Qemali.

Truri i këtij Kuvendi, Hasan Prishtina, i mbështetur fort nga Bajram Curri dhe Isa Boletini lëshoi proklomatën ”Shpëtim a vdekje”.

Në 100- vjetorin e Kuvendit të Junikut zëri brilant i Shkurte Fejzës evokoi historinë në vargje të poetit Hamit Alia “Mjeshtër i Madh”:

“O Junik me kulla guri,

Prej tek ti u nis Flamuri.

Prej n’Koshare n’Kaçanik,

Thërret Kosova: o Junik”.

Në Malësinë e Gjakovës u mblodh Konferenca e Bujanit dhe u kërkua bashkimi kombëtar, pas Luftës së Dytë Botërore, sipas Paktit të Atlantikut, të drejtës së popujve për vetëvendosje.

Prandaj në Luftën e UÇK-së, Malësia e Gjakovës u ba mbështetja kryesore për të përmbushur ëndrrën e mbetur përgjysmë.

Në Junik ranë heroikisht dragojtë Bedri Shala, Bekim Berisha, Elton Zherka, Permet Vula, me 10 gusht 1998-të.

Këtë vepër sublime na e përcjell me dhimbje e krenari zëri piskamë i kantautorit Ilir Shaqiri:

“Kush vjen nga Tropoja,

Nga po vjen ushtima,

Thonë vjen Bedri Shala,

Thonë vjen Bekim Berisha,

Kullat e Junikut nga një gjamë e l’shojnë

Bedriu dhe Bekimi thonë: k’tu do t’luftojmë”.

Në djepat e Junikut u përkund Edmond Hoxha, i cili ra heroikisht me Zahir Pajazitin dhe Hakif Zejnullahun, më dt 31- Janar 1997-të, në Vushtri, të cilët ishin pushkët e para të lirisë.

Në Odën e Met Shalës në Junik shtrëngoj duart me plakun me plis të bardhë e me mustaqe “Buldozeri i Ballkanit”, Richard Holbrooke.

Djem e vajza nga të gjitha trojet Iliro-Dardano-Arbërore dhe nga Diaspora u rreshtuan në rradhët e UÇK-së dhe qindra prej tyre ranë heroikisht në luftime të përgjakshme me makinerinë ushtarake të satrapit të Ballkanit, Sllobodan Millosheviçi.

Ata ju kishin përgjigjur thirrjes së Atdheut me moton: ”Një Komb një qëndrim”:

Jam çlirimtar, jam n’trojet e mia.

Kur thërret Atdheu n’këmbë shqiptaria.

Beteja Homerike e Koshares, më dt 9 -prill të vitit 1999-të është më e përgjakshmja, më e vështira për shkak të terrenit të thyer, pozicionit strategjik të Rrasës së Zogut, 1600 m mbi nivelin e detit, me mbi 1 m borë, dukshmëria e dobët, me forca të pabarabarta, armatim simbolik përballë ushtrisë serbe ku kishte të inkuadruar edhe oficerë rus.

Luftohej në distancë të afërt, dhëmb për dhëmb e trup me trup, për çdo metër e për çdo pëllëmbë tokë.

Operacioni i Brigadës 138-të titullohej “Shigjeta”, hartuar nga djaloshi i Karadakut Agim Ramadani, me nofkën “Katana” dhe Sali Çekaj, me nofkën “Veterani”.

Aktet heroike të kësaj lufte na i përcjell kënga popullore:

“Shqip kur flet gur e lis

E çajnë qiellin përmjedis.

Për Kosovën jap dy jetë.

Vdekjen time e vras vetë.

Kush është trim, kush është djalë,

Zot Atdheut për me i dalë,

Pasha qiell e pasha dhé

Plumba s’kanë sa jemi né”.

Kjo luftë spartane, gjakatare, e dhimbshme por heroike na kujton Betejën e Termopileve, ku Leonidha me 300 spartanë u ndesh me ushtrinë e madhe të persëve të Kserksit, apo Luftën e Qerbelësë të martirëve të lirisë kundër tiranisë të Kalifit Jezid.

300 spartanët ranë në fushëbetejë nga i pari tek i fundit. Ata luftonin, pavarësisht humbjes së armëve, duke përdorur thonjtë dhe dhëmbët në përpjekje për të kafshuar armikun dhe për të shkuar drejt fitores duke u çjerrë. Vrisnin vehten e nuk dorëzoheshin të përballeshin me turpin.

Martirët e Qerbelësë u sakrifikuan për të drejtën hyjnore.

Masakra e Qerbelasë është lufta me e tmerrshme më çnjerëzore në historinë e muslimanizmit.

Edhe gladiatorët e Brigadës 138-të “Agim Ramadani” ngjiteshin Rrasës së Zogut si shqiponja në gurë.

Ashtu si nënat spartane kur përcillnin djemtë për luftë i porositnin: “Kthehu me mburojë ose mbi të”, edhe ajkunat e Kosovës u kërkonin omerëve të tyre të shtrenjtë: “Kthehuni me fitore ose mbështjellë me flamur”.

Trimat e Koshares përseritën Epokën e Gjergj Kastriotit (Skënderbeut), ripërtërinë Epopenë e Lidhjes Shqiptare të Prizrenit.

Ashtu, si në Albulenë, më 2 shtator të vitit 1457-të, Heroi ynë me ushtrinë e tij shpartalloi 80000 ushtarë të ushtrisë turke edhe UÇK-ja e lavdishme shpartalloi ushtrinë serbe dhe shembi kufirin e shkuli piramidat njëherë e përgjithmonë.

Ata realizuan ëndrrën e Lidhjes Shqiptare të Prizrenit, pikërisht në prillin e dhimbshëm për të lavdishm të Ushtrisë së saj në Betejën e Shtimes me trupat osmane të Dervish Pashës për çlirimin e Kosovës.

Populli i ka kenduar kësaj Beteje:

“N’Fushë të Kosovës u lidh jezeri, (mjegulla).

Haj medet ka mbet’ shumë njëri.

Mic Sokoli e Zmajl Hyseni”.

Operacioni “Shigjeta” ia doli të shembë kufirin mes shqiptarëve e të hapë korridorin e furnizimit me armatim e mbështetje logjistike. Shembja e kufirit mes Kosovës dhe Shqipërisë kishte rendësi juridike në të Drejtën Ndërkombëtare.

Kjo ua bënte të pamundur forcave serbe kontrollin e territorit që ndante Kombin Shqiptar në mes.

Në Koshare u shemb kufiri, që ishte thyer më dt 6 -maj të vitit 1997-të në Vlahen të Hasit në drejtim të Kuzhinit, ditën e Shën Gjergjit, në ditëlindjen e Heroit Kombëtar Gjergj Kastrioti (Skënderbeut).

Forcat okupatore u kishin zënë pritë flakadanëve të lirisë, që u printe Luan Haradinaj.

Luani ishte me Ramushin, Femih e Xhevë Lladrovcin, Emrush Xhemalin, Iliaz Kodrën, Selim Krasniqin etj. Në këtë përleshje të përgjakshme ra Luani dhe u plagosën Ramushi dhe Fehmi Lladrovci. Forcat okupatore kishin goditur me armë të rënda artilerie me qëllim për të asgjësuar të gjithë luftëtarët shqiptarë.

Ndonëse i plagosur, Simboli i Qëndresës Shqiptare, Ramush Haradinaj, përmes plumbave dhe granatave e tërheq trupin e pajetë të vëllait e mban mbi supe për katër-pesë orë rrugë dhe e varrosin në Vlahen të Hasit për ta rivarrosur më dt 24 gusht të vitit- 1999-të së bashku me luftëtarët e tjerë në Gllogjan.

Veprën e Luanit, dhimbjen e krenarinë për të, na sjell zëri i spikatur i Ilir Shaqirit:

“Gjoksi i Luanit një qiell me furtuna.

Bëhen tok e rrjedhin bashkë dy drinat e Buna.

Gurin e kufirit e shkul si dhëmballën,

Mbi krater t’vullkanit trimi e hedh vallen”.

Apo nga Bexhet Korpuzi:

“Kur i shpove pritat kush të bani za

A të çoj Mic Sokoli për Kosovë me ra

A të çoj Mic Sokoli, Zmajl Hyseni vetë

Që në brigje t’ Shtimes ranë tash 100 -vjet’ “.

Trimat e Kosharës shembën kufirin që e kishin thyer në mëngjesin e acartë të 14 dhjetorit të vitit -1998-të Mujë Krasniqi (Komandant Kapuçi) me 36 luftëtarët e tij, të cilët ranë në mënyrë heroike. Ushtria dhe policia serbe u kishte organizuar pritë në vendin e quajtur “Te likenet e Hasit”, në Gorozhup të Pashtrikut.

Mujë Krasniqi ishte komandant i Brigadës 113 -të të Zonës Operative të Drenicës.

Ai ka qenë pjesëmarrës në daljen publike të UÇK-së në fshatin Llaushë të Drenasit, ku në varrimin e mësuesit Halit Geci, vrarë nga forcat serbe, Mujë Krasniqi me Daut Haradinajn dhe Rexhep Selimin, më dt. 28 nëntor 1997-të, bënë publike daljen e UÇK-së.

“Kapuçi” ka udhëhequr njësitin e tij në ofensivat e UÇK-së në zonën operative të Drenicës dhe në zonën e Dukagjinit. Në nderim të veprës së tij në vendlindje, në Klinë, organizohet çdo vit Festivali ” I këndojmë lirisë”, më dt. 6 – 7- 8 qershor.

Brigada 138-të “Agim Ramadani”, që operonte në zonën operative të Dukagjinit, me komandant Ramush Haradinajn e përmbushi detyrën, perfundimisht e shembi kufirin.

Më datë 9- prill piramidat ranë.

Për disa ditë është bërë luftë përtej fantazisë njerëzore.

Krojet e gjakut rridhnin nëpër Rrasën e Zogut e bashkoheshin me përroin ku trimat çdo mëngjes lanin sytë, rruheshin e kriheshin duke u parë në ca pasqyra të vogla që mbanin në xhepa që të bëheshin të bukur para vdekjes n’ëmer të lirisë së Atdheut që e çmonin me shumë se jetën e vet.

Shumë prekëse janë pamjet që transmetonin kamerat e vëllezërve Ismail e Ilir Buçpapaj.

Në një krah luftohej, në anën tjetër marigotë qendisnin flamurin kombëtar. Ashtu si luftëtarët e Aleksandrit Madh, Pirros së Epirit, Gjergj Kastriotit që kërcenin dhe këndonin para se të hynin në luftë edhe luftëtarët e UÇK-së në terren ja merrnin Mersajezës Shqiptare, këngës së Patriarkut të rapsodisë shqiptare, Dervish Shaqja:

“Moj Shqipëri, mos thuaj mbarova,

Se djemtë e tu hala janë gjallë.

n’këmbë është çue rrept’ Kosova,

E ban’ luftën ballë për ballë”.

Buçpapajt me kamerat e tyre mbajtën lart moralin e luftës duke transmetuar aksionet heroike të pishtarëve të lirisë.

Gjatë luftimeve ranë në fushëbetejë për të mbetur në altarin e lirisë më dt. 11- prill, poeti, piktori, anëtari i Akademisë Europiane të Arteve, Komandant “Katana”, Agim Ramadani.

Gjatë luftës u tregua strateg i zoti, i pari që shembi kufirin.

Pas thyrjes së kufirit ra në Zharet për të mos vdekur kurrë e për tu përjetësuar në këngë.

“ N’ malet e Koshares shkrep një pushkë e vjetër.

Me lirinë moj loke djali po t’vjen n’Zhegër.

Prapë në Dardani po bie tupani.

Vjen n’dasëm t’Kosovës, Agim Ramadani”.

Me dt. 14- prill, në Majën e Gllavës, u vra trimi nga Tetova, Mujdin Aliu.

Populli e këndon:

“Jam djalë nga Tetova, me ka thirrë Atdheu.

Vetë Adem Jashari, gjaku i Skënderbeut.

Lamtumirë, moj loke e ti o babë Qerimi,

Vet me m’suet si duhet Atdheu, si bëhet betimi”.

Më dt. 19- prill, u vra Sali Çekaj, me nofkën “Veterani”, intelektuali, juristi, oficeri gueril, veprimtari i madh i kauzës kombëtare që nga protestat e vitit 1981.

Vepra e tij u derdh në bronz dhe në këngë;

“M’ka rritë nana n’zhguna veku.

Ma thonë ëmrin Sali Çeku.

I thonë Sali Çeku, trimit veteran.

I këndon dyfeku, një këndim dardan.

Jo, nuk e ndal’ hapin ky kollos i Kombit.

Jo, nuk e ndal’ hapin ka bekim prej Zotit”.

Ai diti në mënyrë unikale që të gjitha cilësitë që kishte t’i përdorte pa u kursyer në shërbim të Atdheut e Çështjes Kombëtare.

Me dt. 16 -maj vritet befasisht nga një snajperist serb dragoi i Drenicës Abaz Thaçi.

Në momentin e vrasjes ai ju thotë shokëve që e mbanin mbi supe për ta tërhequr nga pozicioni:

“Dy mjaftojnë, të tjerët kthehuni në pozicione, liria jonë është e sigurtë, me vjen keq që po ndahem prej jush”.

Ilir Shaqiri i këndon amanetit të fundit të zgalemit të lirisë.

O ju shqipe kah fluturoni

Në Drenicë kur të shkoni

Thuj’ni nanës mos mbaj zi

Theva kufirin Shqipëri- Shqipëri.

E kështu trimat binin në mejdanet e lirisë një nga një, por nuk i lëshonin Istikamet.

Gjatë luftimeve të ashpra ranë në fushën e nderit 113-të dëshmorë që prehen në lëndinat e Koshares, në hijen e lisave.

Ata ranë për të mbetur lisa të rritur mbi eshtra që kanë vetëm një Atdhe.

Lulekuqe që çelin mbi gjakun e derdhur sa herë vjen pranvera.

Ata janë rreze dielli në sytë e fëmijëve, kokërr loti në faqet e rrudhosura nga dhimbja të nënave që kanë humbur djemtë, cicërimë zogu, sy shqiponje, vetëtimë muzgu dhe agu, krushq lirie në dasmat e Atdheut, përmendore e shpirtit të kombit.

Çdo vit i kërkojmë tek guri i kufirit, ku reja shkrepi e gjaku rrodhi damarëve të tokës.

Nderim të veçantë e përkulje me respekt për protagonistët e kësaj beteje, për UÇK-në e lavdishme që shembi kufirin mes shqiptarëve dhe çliroj Kosovën.

Respekt e mirënjohje përjetësisht NATOS.

Mirënjohje për heronjtë e vdekur dhe të gjallë si Agim Ramadani, Sali Çekaj, Mujdin Aliu, Nuhi Tahiri, Abaz Thaçi, Rrustem Berisha, Hisen Berisha, Xhemajl Fetahu, Nasim Haradinaj, Time Kadria, djemtë e Malësisë sě Gjakovës : Xaj Çela, Rakip Sadiku, vëllezërit Kuçana, Rexhep Kertoçi, Hysni Neziri, Xhevahir Selmani, Bylbyl Breçani, Feriz Trezhnjeva e Avdyl Trezhnjeva.

Veprën e misionarëve të lirisë, aktin sublim të dhënjes së jetës për Atdheun e ka skalitur madhërisht Ilir Shaqiri:

“Emër bjeshke m’thonë n’Koshare

Sytë e mi ja kam falë qiellit

S’jemi varre po jemi lisa

Balli jonë është rrëzja e Diellit”.

Vijon.

Cikël shkrimesh shkëputur nga libri im i 7- të:

“Gjergj Kastrioti- Moisiu Ynë”.