Nga Halil Teodori
Nga shtëpia e tij në kështjellën e Tebës, (Shkodrës), një mbrëmje Enea mund të kishte parë në horizont që shtrihej prapa një rrafshnaltë, një det me drithë i shtrirë ende në dritën e zbehtë të qiellit blu. Dhe ndërsa një fllad i shpejtë i Boreas-it i përshkonte flokët, ai mund të kishte kujtuar me përbuzje qytetin e ri që po ngrihej. Me të gjitha problemet e pashmangshme, Enea mund të ketë qenë krenar për rolin e tij në ngritjen e Trojës si një gur nga uji i thellë, për të përdorur një shprehje pellazgjike, se, veprat e larta të perëndive, majat e malit Ida dhe kullat e një qyteti madhështor që nisi zanafillën e lulëzimit të vet 1667 vjet p.e.s dhe ra në vitin 1194, po, p.e.s., së shpejti do të përsëriten edhe një herë, si kullat krenare të Trojës, të krijuara nga njeriu dhe ky qytet i mrekullishëm do të ishte Roma.
Enea, ishte ndër heronjtë më të famshëm që luftuan në luftën e Trojës. Nga ana e Trojës ai ishte i dyti pas Hektorit. Kur helenët pushtuan Trojën, ai mundi me ndihmën e nënës së tij të arratisej nga qyteti, me babanë dhe djalin e tij të vogël dhe të lundronte për në një shtëpi të re. Pas bredhjeve të gjata dhe shumë sprovave në tokë e në det ai arriti në Itali, ku mundi ata që kundërshtonin hyrjen e tij në vend, u martua me vajzën e një mbreti të fuqishëm dhe themeloi një qytet. Ai është konsideruar gjithmonë si themeluesi i vërtetë i Romës, sepse Romulus dhe Remus, themeluesit aktualë, kanë lindur në qytetin e ndërtuar nga djali i tij, në Alba Longa.
Kur ai u nis nga Troja, shumë dardanë iu bashkuan. Të gjithë ishin të etur për të gjetur një vend, për t’u vendosur, por askush nuk e kishte idenë e qartë se ku duhej të ishte. Disa herë ata filluan të ndërtonin një qytet, por ata gjithmonë u larguan nga fatkeqësitë ose oguret e këqija. Më në fund Eneas iu tha në ëndërr se vendi i destinuar për ta ishte një vend shumë larg në perëndim.
Roma–në ato ditë quhej Hesperia, vendi perëndimor.
Ndalesën e parë e bënë në Butrint, dhe megjithëse toka e premtuar ishte e largët, nga një udhëtim i gjatë mbi dete të panjohur, ata ishin mirënjohës për sigurinë se një ditë do të kishin shtëpinë e tyre dhe filluan menjëherë udhëtimin. Megjithatë, përpara se të arrinin parajsën e dëshiruar, kaloi një kohë e gjatë dhe ndodhën shumë gjëra, të cilat, nëse do ta dinin paraprakisht, do të kishin kontrolluar dëshirën e tyre.
Grupi i Eneas ishte nisur drejt jugut nga Troja, trojanët erdhën mbi Harpitë ashtu siç kishin bërë Jasoni dhe njerëzit e tij. Megjithatë, heronjtë helen kishin qenë më të guximshëm ose shpatarë më të mirë. Ata ishin në pikën e vrasjes së krijesave të tmerrshme kur Iris ndërhyri, por trojanët u përzunë prej tyre dhe u detyruan të dilnin në det për të shpëtuar. Në vendin e ardhshëm të uljes, ata takuan për habinë e tyre, gruan e Hektorit, Andromakën. Kur Troja ra, ajo iu dha Neoptolemit, i quajtur ndonjëherë Pirro, djali i Akilit, njeriu që kishte vrarë Priamin plak në altar. Ai shpejt e braktisi atë për, vajzën e Helenës, por ai nuk i mbijetoi shumë kësaj martese dhe pas kësaj Andromaka nuk u martua?.
Tani ata po sundonin vendin dhe natyrisht u gëzuan që mirëpritën Enean dhe njerëzit e tij. Ata i pritën me mikpritjen më të madhe dhe përpara se t’i përshëndesnin Helenusi u dha atyre këshilla të dobishme për udhëtimin.
Ata nuk duhet të zbarkojnë në bregun më të afërt të Italisë, në bregun lindor, u tha ai. Shtëpia e tyre e destinuar ishte në bregun perëndimor, disi në veri, por ata në asnjë mënyrë nuk duhet të marrin rrugën më të shkurtër dhe të ngjiten midis Siçilisë dhe Italisë. Në ato ujëra ishte ajo ngushtica më e rrezikshme e ruajtur nga Scylla dhe Charybdis, të cilën Argonautët ia dolën ta kalonin vetëm sepse Thetis i ndihmoi dhe ku Odisea kishte humbur gjashtë nga njerëzit e tij. Nuk është e qartë se si Argonautët në rrugën e tyre arritën në bregun perëndimor të Italisë, as si e bëri Odisea, por gjithsesi nuk kishte asnjë dyshim në mendjen e Helenusit saktësisht se ku ishte ngushtica dhe ai i dha Eneas udhëzime të kujdesshme se si t’i shmangte ato dëmtues të marinarëve–duke bërë një qark të gjatë drejt jugut, rreth Siçilisë dhe duke arritur në Itali shumë në veri të vorbullës së Karibdit të paepur dhe shpellës së zezë në të cilën Scylla thithi anije të tëra.
***
Siçilia, të paktën pjesa jugore, ishte e pushtuar nga Ciklopët, sepse ai nuk i paralajmëroi trojanët të mos zbarkonin atje. Ata arritën në ishull pas perëndimit të diellit dhe bënë kamp në breg pa hezitim fare. Ndoshta të gjithë do të ishin kapur dhe ngrënë nëse shumë herët në mëngjes, para se ndonjë nga përbindëshat të ishte trazuar. Dikush erdhi dhe iu hodh në gjunjë, por me të vërtetë mjerimi i tij i dukshëm ishte mjaft tërheqës, zbehja e tij si ajo e një gjysmë të vdekuri nga uria, rrobat e tij të lidhura vetëm me gjemba, fytyra e tij e mjerë deri në skajshmëri me një rritje të trashë flokësh.
Ai ishte një nga marinarët e Odises, u tha atyre, se kishte mbetur pa dashje në shpellën e Polifemit dhe që atëherë kishte jetuar në pyll me gjithçka që mund të gjente atje, i tmerruar vazhdimisht se mos ndonjë nga Ciklopët do t’i vinte mbi të. Ishin njëqind prej tyre, tha ai, të gjithë të mëdhenj dhe të frikshëm sa Polifemi. “Fluturoni, ” i nxiti ai. “Largohu dhe largohuni me gjithë shpejtësi. Thyeni litarët që i mbajnë varkat në breg.” Ata bënë siç tha ai, duke prerë kabllot, duke nxituar pa frymë, të gjithë në heshtje sa të ishte e mundur. Por ata i kishin nisur anijet vetëm kur gjigandi i verbër, u pa ngadalë duke bërë rrugën e tij. Ai dëgjoi spërkatjen e rremave dhe nxitoi drejt zhurmës që dilte në det. Trojanët, megjithatë, ishin larguar mjaftueshëm. Para se të arrinte tek ata, uji ishte thelluar shumë edhe për lartësinë e tij të tmerrshme.
Ata i shpëtuan atij rreziku, por vetëm për të takuar një tjetër aq të madh. Ndërsa rrumbullakosnin Sicilinë, ata u goditën nga një stuhi siç nuk ka pasur kurrë më parë dhe që atëherë valët ishin aq të larta sa kreshtat e tyre lëpinin yjet dhe gropat midis tyre aq të thella sa u zbulua dyshemeja e oqeanit. Ishte e qartë se ishte diçka më shumë se një stuhi e thjeshtë vdekjeprurëse dhe në fakt Juno ishte kthyer pas saj.
Ajo i urrente të gjithë trojanët, sigurisht, nuk e harroi kurrë gjykimin e Parisit dhe kishte qenë armiku më i ashpër i Trojës gjatë luftës, por ndjeu një urrejtje të veçantë për Enean. Ajo e dinte se Roma, e cila do të themelohej nga Dardanët, njerëz me gjak trojan, edhe pse breza pas Eneas, ishte e destinuar nga fati të pushtonte Kartagjenën një ditë dhe Kartagjena ishte qyteti i saj i përkëdhelur, i dashur prej saj përtej të gjitha vendeve të tjera në tokë. Nuk dihet nëse ajo mendonte vërtet se mund të shkonte kundër dekreteve të Fateve, gjë që vetë Jupiteri nuk mund ta bënte, por sigurisht që ajo bëri çmos për të mbytur Enean. Ajo shkoi te Eolus, Mbreti i Erërave, i cili ishte përpjekur të ndihmonte Odisean, dhe i kërkoi atij të fundoste anijet trojane, duke i premtuar atij në këmbim nimfën e saj më të bukur për gruan e tij. Rezultati ishte stuhia e jashtëzakonshme. Padyshim që do të kishte bërë gjithçka që dëshironte Juno nëse nuk do të kishte qenë për Neptunin. Si vëllai i Junos, ai ishte mjaft i vetëdijshëm për mënyrën e saj të të bërit gjëra dhe nuk i shkonte atij që ajo të ndërhynte në detin e tij. Ai nuk i tha asnjë fjalë, por u mjaftua duke i dërguar një qortim të ashpër Eolusit. Pastaj ai qetësoi detin dhe bëri të mundur që trojanët të arrinin në tokë. Bregdeti verior i Afrikës ishte vendi ku ata më në fund plazhuan anijet e tyre. Ata i kishte hedhur një erë deri atje në Siçili. Siç ndodhi, vendi ku ata dolën në breg ishte mjaft afër Kartagjenës dhe Juno filloi menjëherë të mendonte se si mund ta kthente këtë mbërritje në disavantazhin e tyre dhe në avantazhin e Kartagjenasve.
Kartagjena ishte themeluar nga një grua, Dido, e cila ishte ende sundimtare e saj dhe nën të cilën ajo po rritej në një qytet të madh dhe të shkëlqyer. Ajo ishte e bukur dhe e ve. Enea kishte humbur gruan e tij natën që u largua nga Troja. Plani i Junos ishte që të dy të dashuroheshin me njëri-tjetrin dhe kështu ta largonte Enean nga Italia dhe ta shtynte të vendosej me Didon. Do të kishte qenë një plan i mirë nëse nuk do të kishte qenë për Venusin. Ajo dyshoi se çfarë kishte në mendjen e Junos dhe ishte e vendosur ta bllokonte atë. Ajo kishte planin e saj.
Ajo ishte mjaft e gatshme që Dido të binte në dashuri me Enean, në mënyrë që të mos i vinte asnjë e keqe në Kartagjenë, por ajo synonte të kujdesej që ndjenja e tij për Didon të mos ishte më shumë se një gatishmëri e plotë për të marrë gjithçka që ajo donte të jepte, në asnjë mënyrë të tillë që të mundë të ndërhynte sadopak në lundrimin e tij për në Itali sa herë që dukej më mirë. Në këtë moment ajo u ngjit në Olimp për të folur me Jupiterin. Ajo e qortoi dhe sytë e saj të bukur u mbushën me lot. Djali i saj i dashur, Enea ishte vetëm i shkatërruar, tha ajo.
Dhe ai, mbreti i Perëndive dhe i Njerëzve, i ishte betuar asaj se Enea do të ishte paraardhësi i një race që një ditë do të sundonte botën. Jupiteri qeshi dhe i puthi lotët. Ai i tha asaj se ajo që kishte premtuar me siguri do të realizohej. Pasardhësit e Eneas do të ishin romakët, të cilëve Fatet u kishin dekretuar një perandori të pakufishme dhe të pafundme.
Afërdita u largua shumë e ngushëlluar, por për t’i bërëgjërat edhe më të sigurta, ajo iu drejtua për ndihmë djalittë saj Kupidit. Didos, mendoi ajo, mund t’i besohej se do t’ilinte pa ndihmë përshtypjen e nevojshme Eneas, por ajonuk ishte aspak e sigurt se Enea vetë mund ta detyronteDidon të binte në dashuri me të. Ajo dihej se nuk ishtee ndjeshme. Të gjithë mbretërit e vendit përreth ishinpërpjekur ta bindnin të martohej me ta por pa sukses.Kështu Afërdita thirri Kupidin, i cili i premtoi se do t’ivinte zjarrin zemrës së Didos me dashuri, sapo ajo t’ihidhte sytë Eneas.Ishte një çështje e thjeshtë për Venusin që të sillte njëtakim mes të dyve.Mëngjesin pasi ata zbarkuan, Enea me mikun e tij,Akatin besnik, la pasuesit e tij të mjerë, duke u rrezikuarpër tu mbytur në anije në përpjekje për të gjetur se në cilënpjesë të botës ndodheshin. Ai u foli atyre fjalë brohoritësepërpara se të nisej.Ata ishin një kompani madhështore. Romakët eardhshëm, zotërit e botës. Një nga një Anchises i vuri nëdukje dhe tregoi për veprat që do të bënin të cilat njerëzitnuk do t’i harronin kurrë gjatë gjithë kohës.Më në fund, ai i dha të birit udhëzime se si do ta krijontemë së miri shtëpinë e tij në Itali dhe si të shmangte ose tëduronte të gjitha vështirësitë që i vinin.Më pas ata u larguan nga njëri-tjetri, por me qetësi,duke e ditur se po ndaheshin vetëm për një kohë. Sibilau kthye në tokë ndërsa Enea u kthye në anijet e tij. Tënesërmen trojanët lundruan në brigjet e Italisë dukekërkuar shtëpinë e tyre të premtuar.Prova të tmerrshme e prisnin grupin e vogël tëaventurierëve. Juno ishte përsëri shkaku i telasheve.Ajo bëri që popujt më të fuqishëm të vendit, latinët dherutulianët, të kundërshtonin ashpër vendosjen e trojanëveatje. Nëse nuk do të kishte qenë ajo, gjërat do të kishinshkuar mirë.Nga shtëpia e tij në kështjellën e Tebës, (Shkodrës), njëmbrëmje Enea mund të kishte parë në horizont që shtrihejprapa një rrafshnaltë, një det me drithë i shtrirë ende nëdritën e zbehtë të qiellit blu. Dhe ndërsa një fllad i shpejtë i Boreas-it i përshkonteflokët, ai mund të kishte kujtuar me përbuzje qytetin e riqë po ngrihej. Me të gjitha problemet e pashmangshme,Enea mund të ketë qenë krenar për rolin e tij në ngritjene Trojës si një gur nga uji i thellë, për të përdorur njëe Trojës si një gur nga uji i thellë, për të përdorur njëshprehje pellazgjike, se, veprat e larta të perëndive, majate malit Ida dhe kullat e një qyteti madhështor që nisizanafillën e lulzimit të vet 1667 vjet p.e.s dhe ra në vitin1194, po, p.e.s., së shpejti do të përsëriten edhe një herë,si kullat krenare të Trojës, të krijuara nga njeriu dhe kyqytet i mrekullushëm do të ishte Roma.Enea, ishte ndër heronjtë më të famshëm që luftuan nëluftën e Trojës. Nga ana e Trojës ai ishte i dyti pas Hektorit.Kur helenët pushtuan Trojën, ai mundi me ndihmën enënës së tij të arratisej nga qyteti, me babanë dhe djaline tij të vogël dhe të lundronte për në një shtëpi të re. Pasbredhjeve të gjata dhe shumë sprovave në tokë e në detai arriti në Itali, ku mundi ata që kundërshtonin hyrjen etij në vend, u martua me vajzën e një mbreti të fuqishëmdhe themeloi një qytet. Ai është konsideruar gjithmonë sithemeluesi i vërtetë i Romës, sepse Romulus dhe Remus,themeluesit aktualë, kanë lindur në qytetin e ndërtuarnga djali i tij, në Alba Longa.Kur ai u nis nga Troja, shumë dardanë iu bashkuan.Të gjithë ishin të etur për të gjetur një vend, për t’uvendosur, por askush nuk e kishte idenë e qartë se kuduhej të ishte. Disa herë ata filluan të ndërtonin një qytet,por ata gjithmonë u larguan nga fatkeqësitë ose ogurete këqija. Më në fund Eneas iu tha në ëndërr se vendi idestinuar për ta ishte një vend shumë larg në perëndim.Roma–në ato ditë quhej Hesperia, vendi perëndimor.Ndalesën e parë e bënë në Butrint, dhe megjithëse toka epremtuar ishte e largët, nga një udhëtim i gjatë mbi dete tëpanjohur, ata ishin mirënjohës për sigurinë se një ditë dotë kishin shtëpinë e tyre dhe filluan menjëherë udhëtimin.Megjithatë, përpara se të arrinin parajsën e dëshiruar,kaloi një kohë e gjatë dhe ndodhën shumë gjëra, të cilat,nëse do ta dinin paraprakisht, do të kishin kontrolluardëshirën e tyre.Grupi i Eneas ishte nisur drejt jugut nga Troja,trojanët erdhën mbi Harpitë ashtu siç kishin bërë Jasonidhe njerëzit e tij. Megjithatë, heronjtë helen kishin qenë mëtë guximshëm ose shpatarë më të mirë. Ata ishin në pikëne vrasjes së krijesave të tmerrshme kur Iris ndërhyri, portrojanët u përzunë prej tyre dhe u detyruan të dilnin nëdet për të shpëtuar.Në vendin e ardhshëm të uljes, ata takuan për habinëe tyre, gruan e Hektorit, Andromakën. Kur Troja ra, ajo iudha Neoptolemit, i quajtur ndonjëherë Pirro, djali i Akilit,njeriu që kishte vrarë Priamin plak në altar. Ai shpejt ebraktisi atë për, vajzën e Helenës, por ai nuki mbijetoi shumë kësaj martese dhe pas kësaj Andromaka nuk u martua?.Tani ata po sundonin vendin dhe natyrisht u gëzuanqë mirëpritën Enean dhe njerëzit e tij. Ata i pritën memikpritjen më të madhe dhe përpara se t’i përshëndesninHelenusi u dha atyre këshilla të dobishme për udhëtimin.Ata nuk duhet të zbarkojnë në bregun më të afërt të Italisë,në bregun lindor, u tha ai. Shtëpia e tyre e destinuar ishtenë bregun perëndimor, disi në veri, por ata në asnjë mënyrënuk duhet të marrin rrugën më të shkurtër dhe të ngjitenmidis Siçilisë dhe Italisë. Në ato ujëra ishte ajo ngushticamë e rrezikshme e ruajtur nga Scylla dhe Charybdis,të cilën Argonautët ia dolën ta kalonin vetëm sepseThetis i ndihmoi dhe ku Odisea kishte humbur gjashtënga njerëzit e tij. Nuk është e qartë se si Argonautët nërrugën e tyre arritën në bregun perëndimor të Italisë, assi e bëri Odisea, por gjithsesi nuk kishte asnjë dyshim nëmendjen e Helenusit saktësisht se ku ishte ngushtica dheai i dha Eneas udhëzime të kujdesshme se si t’i shmangteato dëmtues të marinarëve–duke bërë një qark të gjatë drejtjugut, rreth Siçilisë dhe duke arritur në Itali shumë në veritë vorbullës së Karibdit të paepur dhe shpellës së zezë nëtë cilën Scylla thithi anije të tëra.***Siçilia, të paktën pjesa jugore,ishte e pushtuar nga Ciklopët, sepse ai nuk i paralajmëroitrojanët të mos zbarkonin atje. Ata arritën në ishull pasperëndimit të diellit dhe bënë kamp në breg pa hezitimfare. Ndoshta të gjithë do të ishin kapur dhe ngrënë nëseshumë herët në mëngjes, para se ndonjë nga përbindëshattë ishte trazuar. Dikush erdhi dhe iu hodh në gjunjë, porme të vërtetë mjerimi i tij i dukshëm ishte mjaft tërheqës,zbehja e tij si ajo e një gjysmë të vdekuri nga uria, rrobat etij të lidhura vetëm me gjemba, fytyra e tij e mjerë deri nëskajshmëri me një rritje të trashë flokësh.Ai ishte një nga marinarët e Odises, u tha atyre, sekishte mbetur pa dashje në shpellën e Polifemit dhe qëatëherë kishte jetuar në pyll me gjithçka që mund të gjenteatje, i tmerruar vazhdimisht se mos ndonjë nga Ciklopëtdo t’i vinte mbi të. Ishin njëqind prej tyre, tha ai, të gjithëtë mëdhenj dhe të frikshëm sa Polifemi. “Fluturoni, ” inxiti ai. “Largohu dhe largohuni me gjithë shpejtësi.Thyeni litarët që i mbajnë varkat në breg.” Ata bënë siçtha ai, duke prerë kabllot, duke nxituar pa frymë, të gjithënë heshtje sa të ishte e mundur. Por ata i kishin nisuranijet vetëm kur gjigandi i verbër, u pa ngadalë duke bërërrugën e tij.Ai dëgjoi spërkatjen erremave dhe nxitoi drejt zhurmës që dilte në det. Trojanët,megjithatë, ishin larguar mjaftueshëm. Para se të arrintetek ata, uji ishte thelluar shumë edhe për lartësinë e tij tëtmerrshme.Ata i shpëtuan atij rreziku, por vetëm për të takuar njëtjetër aq të madh. Ndërsa rrumbullakosnin Sicilinë, atau goditën nga një stuhi siç nuk ka pasur kurrë më parëdhe që atëherë valët ishin aq të larta sa kreshtat e tyrelëpinin yjet dhe gropat midis tyre aq të thella sa u zbuluadyshemeja e oqeanit. Ishte e qartë se ishte diçka më shumëse një stuhi e thjeshtë vdekjeprurëse dhe në fakt Juno ishtekthyer pas saj.Ajo i urrente të gjithë trojanët, sigurisht, nuk eharroi kurrë gjykimin e Parisit dhe kishte qenë armikumë i ashpër i Trojës gjatë luftës, por ndjeu një urrejtjetë veçantë për Enean. Ajo e dinte se Roma, e cila do tëthemelohej nga Dardanët, njerëz me gjak trojan, edhe psebreza pas Eneas, ishte e destinuar nga fati të pushtonteKartagjenën një ditë dhe Kartagjena ishte qyteti i saj ipërkëdhelur, i dashur prej saj përtej të gjitha vendeve tëtjera në tokë. Nuk dihet nëse ajo mendonte vërtet se mundtë shkonte kundër dekreteve të Fateve, gjë që vetë Jupiterinuk mund ta bënte, por sigurisht që ajo bëri çmos për tëmbytur Enean. Ajo shkoi te Eolus, Mbreti i Erërave, i ciliishte përpjekur të ndihmonte Odisean, dhe i kërkoi atij tëfundoste anijet trojane, duke i premtuar atij në këmbimnimfën e saj më të bukur për gruan e tij. Rezultati ishtestuhia e jashtëzakonshme. Padyshim që do të kishte bërëgjithçka që dëshironte Juno nëse nuk do të kishte qenë përNeptunin.Si vëllai i Junos, ai ishte mjaft i vetëdijshëm përmënyrën e saj të të bërit gjëra dhe nuk i shkonte atij që ajotë ndërhynte në detin e tij. Ai nuk i tha asnjë fjalë, por u mjaftua duke i dërguar njëqortim të ashpër Eolusit. Pastaj ai qetësoi detin dhe bëritë mundur që trojanët të arrinin në tokë. Bregdeti veriori Afrikës ishte vendi ku ata më në fund plazhuan anijet etyre. Ata i kishte hedhur një erë deri atje në Siçili. Siç ndodhi,vendi ku ata dolën në breg ishte mjaft afër Kartagjenës dheJuno filloi menjëherë të mendonte se si mund ta kthentekëtë mbërritje në disavantazhin e tyre dhe në avantazhine Kartagjenasve.Kartagjena ishte themeluar nga një grua, Dido, e cilaishte ende sundimtare e saj dhe nën të cilën ajo po rritej nënjë qytet të madh dhe të shkëlqyer. Ajo ishte e bukur dhee ve. Enea kishte humbur gruan e tij natën që u larguanga Troja. Plani i Junos ishte që të dy të dashuroheshin menjëri-tjetrin dhe kështu ta largonte Enean nga Italia dhe tashtynte të vendosej me Didon. Do të kishte qenë një plani mirë nëse nuk do të kishte qenë për Venusin. Ajo dyshoise çfarë kishte në mendjen e Junos dhe ishte e vendosur tabllokonte atë. Ajo kishte planin e saj.Ajo ishte mjaft e gatshme që Dido të binte në dashurime Enean, në mënyrë që të mos i vinte asnjë e keqe nëKartagjenë, por ajo synonte të kujdesej që ndjenja e tij përDidon të mos ishte më shumë se një gatishmëri e plotë përtë marrë gjithçka që ajo donte të jepte, në asnjë mënyrë tëtillë që të mundë të ndërhynte sadopak në lundrimin e tijpër në Itali sa herë që dukej më mirë. Në këtë moment ajou ngjit në Olimp për të folur me Jupiterin. Ajo e qortoi dhesytë e saj të bukur u mbushën me lot. Djali i saj i dashur,Enea ishte vetëm i shkatërruar, tha ajo.Dhe ai, mbreti i Perëndive dhe i Njerëzve, i ishte betuarasaj se Enea do të ishte paraardhësi i një race që një ditë do tësundonte botën. Jupiteri qeshi dhe i puthi lotët. Ai i thaasaj se ajo që kishte premtuar me siguri do të realizohej.Pasardhësit e Eneas do të ishin romakët, të cilëve Fatetu kishin dekretuar një perandori të pakufishme dhe tëpafundme.Afërdita u largua shumë e ngushëlluar, por për t’i bërëgjërat edhe më të sigurta, ajo iu drejtua për ndihmë djalittë saj Kupidit. Didos, mendoi ajo, mund t’i besohej se do t’ilinte pa ndihmë përshtypjen e nevojshme Eneas, por ajonuk ishte aspak e sigurt se Enea vetë mund ta detyronteDidon të binte në dashuri me të. Ajo dihej se nuk ishtee ndjeshme. Të gjithë mbretërit e vendit përreth ishinpërpjekur ta bindnin të martohej me ta por pa sukses.Kështu Afërdita thirri Kupidin, i cili i premtoi se do t’ivinte zjarrin zemrës së Didos me dashuri, sapo ajo t’ihidhte sytë Eneas.Ishte një çështje e thjeshtë për Venusin që të sillte njëtakim mes të dyve.Mëngjesin pasi ata zbarkuan, Enea me mikun e tij,Akatin besnik, la pasuesit e tij të mjerë, duke u rrezikuarpër tu mbytur në anije në përpjekje për të gjetur se në cilënpjesë të botës ndodheshin. Ai u foli atyre fjalë brohoritësepërpara se të nisej.Ata ishin një kompani madhështore. Romakët eardhshëm, zotërit e botës. Një nga një Anchises i vuri nëdukje dhe tregoi për veprat që do të bënin të cilat njerëzitnuk do t’i harronin kurrë gjatë gjithë kohës.Më në fund, ai i dha të birit udhëzime se si do ta krijontemë së miri shtëpinë e tij në Itali dhe si të shmangte ose tëduronte të gjitha vështirësitë që i vinin.Më pas ata u larguan nga njëri-tjetri, por me qetësi,duke e ditur se po ndaheshin vetëm për një kohë. Sibilau kthye në tokë ndërsa Enea u kthye në anijet e tij. Tënesërmen trojanët lundruan në brigjet e Italisë dukekërkuar shtëpinë e tyre të premtuar.Prova të tmerrshme e prisnin grupin e vogël tëaventurierëve. Juno ishte përsëri shkaku i telasheve.Ajo bëri që popujt më të fuqishëm të vendit, latinët dherutulianët, të kundërshtonin ashpër vendosjen e trojanëveatje. Nëse nuk do të kishte qenë ajo, gjërat do të kishinshkuar mirë.
