Në Londër, në një hotel me pesë yje është mbajtur një aktivitet, organizuar me synimin e promovimit të shitjes së atyre që quhen pasaporta të arta.
Në këtë aktivitet kanë marrë pjesë tre kryeministra, ndër ta edhe ai shqiptar Edi Rama. Rama ishte në këtë aktivitet krahas kryeministrit të Shën Luçias në Karaibe, atij malazez, një ministri maltez dhe disa ambasadorëve nga Antigua, Barbuda dhe Qipro. Kryeministri shqiptar ka premtuar në këtë konferencë se kush merr nënshtetësi shqiptare nga të huajt e pasur, nuk do të paguajë taksa për 10 vjet, shkruan “Guardian”.
Kjo do të thotë se të pasurit europianë nuk do të paguajnë taksa për 10 vjet pushime në vendin tonë. Pra, një i huaj me para nuk do paguajë në vendin tonë asnjë taksë për 10 vjet në këmbim të blerjes së pasaportave për 100 mijë dollar dhe investimeve. Ky event që ka si synim që të thithen investime nga biznesmenët e pasur ka hasur në shumë kritika të ashpra.
Věra Jourová, nënkryetare e Komisionit Evropian tha: “Skemat e shtetësisë krijojnë një numër shqetësimesh. Dhënia e shtetësisë paraqet rrezik serioz sigurie sepse u jep përfituesve të gjitha të drejtat e qytetarëve të BE-së dhe u lejon atyre të lëvizin lirshëm në të gjithë Bllokun. BE nuk duhet të bëhet një strehë e sigurt për kriminelët, të korruptuarit dhe paratë e pista.
Ndërsa ne nuk mund t’i ndalojmë këto skema në nivelin e BE-së për shkak të mungesës së kompetencës, ne duam më shumë transparencë në mënyrën se si jepet shtetësia dhe më shumë bashkëpunim midis vendeve anëtare“. Ajo më parë e përshkroi shitjen e pasaportave si “të rrezikshme”, “problematike” dhe “të padrejtë”,
Konferenca përmbante një fjalim kryesor nga ish drejtori i CIA-s David Petraeus dhe u përpilua nga Nils Blythe, një ish-korrespodent i biznesit të BBC-së dhe ish-drejtues i komunikimeve në Bankën e Anglisë.
Aktiviteti ka një sërë problemesh. Një tjetër problem është se shqetësimet e BE-së janë reale. Kompania që ka organizuar aktivitetin, Henley & Partners me biletë hyrjeje 1 500 stërlina është raportuar se ka patur jo pak probleme me aktivitetet e saj që konsistojnë në ndërmjetësimin mes qeverive dhe pasanikëve të interesuar. Një prej shteteve që mori pjesë në event, Qipro i dha nënshtetësi përmes shitjes një biznesmeni në kërkim nga Malajzia, por ka premtuar se do ta revokojë atë. Për 4000 pasaporta të shitura që nga viti 2013 thuhet se Qipro ka mbledhur 6 miliardë euro.
Edhe Malta që e aplikon këtë skemë përmes koncesionit të dhënë kompanisë në fjalë akuzohet se ka shitur nënshtetësinë pesë njerëzve në kërkim dhe të akuzuar për vepra të rënda penale në fushën ekonomike, siç është pastrimi i parave.
Malta, ka shitur nënshtetësi pesë personave të akuzuar për vepra penale jashtë shtetit. Ato përfshijnë Anatoly Hurgin, një qytetar izraelit i akuzuar nga autoritetet amerikane dhe izraelite për mashtrim, kontrabandë dhe pastrim parash.
Daphne Caruana Galizia, gazetarja Maltese hetimore e vrarë në vitin 2017, kishte ngritur shqetësime për Hurgin kur ai mori për herë të parë nënshtetësinë Malteze në 2016.
Ndërsa St Lucia është e famshme për plazhet e saj me rërë të bardhë dhe detet azure, Chastanet tha se nuk kishte asnjë kërkesë që qytetarët e rinj të pasur të vendit të jetonin në të vërtetë në ishull, për aq kohë sa ata paguanin paratë në fondin e zhvillimit të St Lucia dhe blenë një shtëpi në vend.
Chastanet, i cili ka shërbyer si kryeministër i ish-kolonisë Britanike që nga viti 2016, pretendoi se shumë nga qytetarët e rinj të vendit ishin nga SHBA. “Kur ata udhëtojnë jashtë vendit, ata nuk duan të kenë një pasaportë amerikane,” tha ai.
Dhomat e hotelit të famshëm britanik, kushtojnë rreth 2 mijë euro nata dhe atje kanë fjetur kryeministri i Shqipërisë, Edi Rama dhe ai i Malit të Zi, Duško Marković.
Rama prezantoi programin për nënshtetësinë në konferencë duke premtuar një “festë 10-vjeçare të taksave”. Ai u kujtoi delegatëve se Shqipëria ishte një kandidat zyrtar për pranimin në Bashkimin Evropian, gjë që do t’u jepte qytetarëve të rinj shqiptarë të drejtën për të jetuar dhe punuar në të gjithë bllokun.
“Unë e di se ka polemika rreth këtij lloji të programit,” tha Rama. “Në të njëjtën kohë unë besoj fuqimisht se kjo është mënyra e duhur, dhe kjo është ajo që duhet të bëjmë … Ka sigurisht rreziqe, por ne nuk mund t’i mohojmë vendit tonë dhe të ardhmen tonë potencialin e madh të këtij programi.”
Marković tha se po ofronte 2,000 njerëzve nënshtetësi malazeze në këmbim të një kontributi 100,000 € për arkat e qeverisë, dhe një investim në pronë të paktën 250 000 €. Qeveria e Malit të Zi tha se individëve do t’u jepej shtetësi vetëm pas kontrolleve të plota të sigurisë.
Ben Cowdock, studiues në grupin e fushatës kundër korrupsionit “Transparency International” në Mbretërinë e Bashkuar, tha: “Ka një provë në rritje që elitat e korruptuara përdorin ‘Vizat e Arta’ për të fituar vendbanimin dhe shtetësinë në të gjithë Evropën”.
Qeveritë e Shën Lucisë dhe të Shqipërisë nuk iu përgjigjën kërkesave për koment.
Henley & Partners nuk iu përgjigjën kërkesave për koment në kohën e publikimit. Sidoqoftë, ajo ka mbështetur vazhdimisht rolin e saj në migracionin e investimeve në të gjithë botën, për të cilat më parë ka thënë se drejton industrinë që diversifikon investimet e huaja direkte që krijojnë rritje të qëndrueshme për vendet dhe mundësi për njerëzit e tyre.
