Rishi Sunak, me origjinë nga India, është kryeministri i ri i Britanisë së Madhe. Emri i tij u bë për herë të parë publik kur u bë Kancelari i Thesarit, kur vendi udhëhiqej nga Boris Johson.
Ai mori postin pasi kundështarja e tij Penny Mordant u tërhoq nga gara.
Sunak, i cili u zgjodh për herë të parë si deputet në vitin 2015, u dallua menjëherë në politikë: kur pandemia goditi Britaninë, ai krijoi një program pezullimi pune për të mbështetur miliona britanikë.
Ndonëse ishte i preferuari që në fillim, për postin e kryeministrit, iu desh të përballej dy herë me rivalët e brendshëm partiakë për të fituar.
Liz Truss ia bllokoi rrugën drejt pushtetit, por nuk kaloi shumë kohë dhe ai u vendos në krye të vendit.
Sot, kryeministri i ri i Britanisë është lideri i parë me origjinë indiane dhe një ish-bankier multi- që po përballet me një nga krizat më të këqija financiare të vendit.
Britania po zhytet në recesion për shkak të kostove gjithnjë në rritje të energjisë, normave të larta të interesit të banesave, rritjes së çmimeve të ushqimeve dhe efekteve negative të Brexit.
Ai gjithashtu duhet të përballet me një “luftë” të brendshme civile brenda partisë së tij, si dhe me rritjen e shpejtë të laburistëve në sondazhe.
Nga India në Southampton
42-vjeçari Sunak lindi në Southampton, Anglinë jugore, nga prindër me origjinë indiane, të cilët kishin emigruar në Britani nga Afrika Lindore.
Familja e tij emigroi në Britani në vitet 1960, një kohë kur shumë njerëz nga ish-kolonitë e Britanisë mbërritën në vend për të ndihmuar në rindërtimin e saj pas Luftës së Dytë Botërore.
Ai ndoqi shkollën elitare të Ëinchester College dhe më pas me një bursë në Oksford, ku studioi Filozofi, Politikë dhe Ekonomi. Pas diplomimit në Universitetin e Oksfordit, ai vazhdoi në Universitetin e Stanfordit. Atje ai takoi gruan e tij Aksatha Murthy, babai i së cilës është miliarderi indian Narayana Murthy, themeluesi i gjigantit Infosys Ltd. Madje shumë pretendojnë se Aksata ka më shumë pasuri se mbretëresha Elizabeth.
Sunak konsiderohet si mishërimi i Britanisë multietnike. I përket krahut modern të Partisë Konservatore. Ngritja e tij ka qenë shpërthyese që nga zgjedhja e tij e parë në Parlament në 2015.
Vetëm 42 vjeç, Sunak, një aktivist i Brexit, u bë ministër i financave, i dyti në hierarkinë e qeverisë, pak pas kryeministrit Boris Johnson.
Të dy u përpoqën para verës të shpallin një plan të ri ekonomik, por nuk arritën të bien dakord. Sunak e ka konsideruar prej kohësh pozicionin e tij mbi politikën ekonomike si “thelbësisht të ndryshëm” nga ai i Johnson.
Kritikët e tij thonë se ai e tradhtoi Boris Johnson, i cili e kishte emëruar atë, kur ai dha dorëheqjen si Kancelar i Thesarit në fillim të korrikut.
Megjithatë, ishte lëvizja e tij që çoi në shpërbërjen e kabinetit dhe më pas në rënien e Johnson disa ditë më vonë.
Pralajmërimi ndaj Truzz
Taksimi ishte linja kryesore ndarëse midis Sunak dhe Truss në fushatën për të pasuar Johnson, me ish-ministrin e financave që paralajmëroi rivalen e tij kundër marrjes së zotimeve që ajo nuk mund t’i mbante.
Megjithatë, pavarësisht se Sunak kryeson në sondazhet brenda grupit konservator, trupi 172.000 anëtarësh i partisë zgjodhi Truss pikërisht për shkak të premtimit të saj për të ulur taksat për fituesit e lartë.
Por njoftimi për uljen e taksave i kushtoi shtrenjtë Britanisë pasi bonot britanike dhe sterlina morën një rënie – sondazhet e fundit tregojnë se anëtarët e partisë kanë ndryshuar mendje dhe po kthehen te Sunak.
Ai e bën shumë të qartë se qëllimi i tij kryesor është të zbusë inflacionin dhe jo të ulë taksat për të pasurit, kategorisë së cilës ai bën pjesë.
Skandalet
Pranverën e kaluar u zbuluan dy raste që ia prishën reputacionin. Gruaja e tij multimilionere Aksata Murthy kishte shmangur pagesën e taksave për disa nga të ardhurat e saj.
Më pas u zbulua se vetë Sunak, edhe pse ushtrues detyre i Kancelarit të Thesarit në Britani, vazhdoi të kishte një “karton jeshil” që e lejonte të jetonte dhe të punonte në Shtetet e Bashkuara për muaj të tërë.
Ai u gjobit për shkeljen e rregullave të izolimit duke marrë pjesë në festën e ditëlindjes së Kryeministrit në Doëning Street në vitin 2020.
“Më gjykoni nga mandati im, jo nga llogaria ime bankare”
Sunak, kandidat dy herë për kryeministër, hodhi poshtë sugjerimet se ai është shumë i pasur për të sunduar vendin gjatë rënies ekonomike, duke thënë se ai ka përvojën për të përballuar sfidat e vështira.
Që nga gara e mëparshme për kryeministër, e cila u fitua nga Liz Truss, Sunak ka thënë se ai nuk i gjykon njerëzit nga llogaritë e tyre bankare, por nga karakteri i tyre dhe shpreson që të tjerët të bëjnë të njëjtën gjë.
I pyetur në atë kohë nëse ai ishte në dijeni të presioneve ekonomike në vend, u shprej: “Kur goditi pandemia, kuptova plotësisht ndikimin që mund të kishte tek miliona njerëz në të gjithë vendin.”
Siç tha Sunak , “përparësia e tij e parë në ekonomi, nëse bëhet kryeministër, është të merret me inflacionin dhe jo uljen e taksave”, gjë që dihet se ka qenë arsyeja që Liz Truss dha dorëheqjen.
“Unë mendoj se prioriteti ynë numër një është të ulim inflacionin dhe të mos e përkeqësojmë situatë“, shtoi ai.
Kush është gruaja e tij e pasur Akshata Murthy
Gruaja e tij e pasur Akshata Murthy është vajza e themeluesit miliarder të kompanisë teknologjike “Infosys”, Narayana Murthy.
Ndërsa nëna e saj Sudha Murthy (Sudha Murthy), është inxhinierja e parë femër që ka punuar për prodhuesin më të madh të makinave në atë kohë në Indi, sipas Guardian.
Ajo njihet më së shumti për punën e saj sociale dhe kontributin në letërsi.
Aksata ka lindur në prill 1980 dhe u takua me Rishi Sunak kur ata të dy studionin në Universitetin e Stanfordit. Ata u martuan në vitin 2009 në Bangalore dhe kanë dy vajza, Krishna e Anushka.
Akshata Murthy është drejtoreshë e firmës së investimeve Catamaran Ventures dhe në vitin 2010 ajo lançoi markën e saj të modës, ‘Akshata Designs’.
“Më intereson historia pas një veshjeje të veçantë, autenticiteti i saj, mjeshtëria dhe mbrojtja e një trashëgimie të pasur”, tha Aksata për Vogue India.
Sipas gazetës “The Scotsman” vlera neto e vlerësuar e pasurive të saj arrin 500 milionë paund.
Përveç pjesës së saj në gjigantin e familjes, ajo është aksionere në gjashtë kompani të tjera.
